Friday, November 23, 2012

पूर्ब प्रधानमन्त्री माधव कुमार नेपाल साउदीमा

 ==================================================
माधब कुमार नेपालको सैलिहिन नाटक,,,,,,,,बिदेश मा बस्ने नेपालीहरु शोषित पिडित त नेपाल मै थिए त्यो माथि बिदेशमा दश थरिको दुख खेप्नु भन्या बिदेशीको अन्याय र अत्याचार ले मर्माहित हुनु बिदेशिएका नेपालीहरुको आफ्नो पिडा हो माधब कुमार नेपाल ले जुन सुकै देश मा गएर दाल भात चिकेन तन्दुरी हसुरेर मस्ती गरोस तर नेपाली पिडितहरुको मुद्धा छ भने त्यो त उनको लागि सोस्थानीको कथा सुन्या झैं मात्र हो।
यो माथिको कथा क्याम्बोडियाको हो र क्याम्बोडियामा पनि 18 महिना अगाडी आउनु भएर दाल भात चिकेन तन्दुरी हसुरेर फर्किनु भो तर एउटा निरिह नेपाली बिना कसुर जेलमा सड़ी रहेको छ खोइ त वहाँको लागि त्यो सोस्थानी कै कथा मात्र भो,हामीले वहाँ लाई  कुरा राख्न को लागि लन्च कार्यक्रम भेटघाट कार्यक्रम गर्य थियौं,,,,अरु बिर्सिनु भएनी नागा वोर्ल्ड र क्याम्बोदियाना होटेल त याद होलानी? ,,,,,नमच्चिने पीङ्को सय झड्का,,,,,,,,,संबिधान बिनाको हाम्रो देशको मुल्यांकन गर्न नसक्ने ले बिदेश घुमेर दाल भात चिकेन तन्दुरी हसुर्नु सिबाय केहि होइन।
==================================================
"अनन्तमा बिलिन क्रन्दन"
October 12, 2012 at 2:16pm
==================
"रुँदैछ नेपाल प्राइस जेलभित्र
छैनन् सुन्ने देख्ने त्यहाँको बिचित्र
छतमुनी चार गोठालोछन भित्ताहरु
लाग्छ त्यो खामेरुजको भट्किएको आत्माहरू
अनगिन्ति भाषामा कोरियेकाछ्न अक्षरहरु ति आत्मा भित्र
आफ्नै मानचित्र खोज्दैछन नजरले अक्षरहरुको भीडभित्र
निस्तायेका छन आँखाहरु सुस्ताएका हरेकका पाइलाहरु
अत्तासियेकोछ नेपाल प्राइस जेलभित्र"
========================
"अनन्तमा बिलिन क्रन्दन"
========================
सम्पूर्ण देश-विदेश भरि छरिएर रहनु हुने नेपाल आमाको सन्तानहरु,बिश्वप्रसिद्ध सगरमाथाको छत्रछायाँले ओतप्रोत सम्पूर्ण नेपाली दाजु-भाई दिदी -बाहिनी, अग्रज मान्य सबै समक्ष मैले लेखिरहेको यो सत्य कथा "अनन्तमा बिलिन क्रन्दन" भित्र बाट "एक अन्जुली"पस्केको छु मनन गर्नुस है, अंकित छन, अन्याय, असहयोग, दोष,द्वेष,व्यक्ति,व्यक्तित्व, कायर, कायेरता,वर्ण,बर्ग,हाक्किम,कामदार,मालिक,नोक्कर,{डक्टर (औषधिको नाम नजान्ने)गँवार(नपढेको काली गण्डकीको जलहारी)}जात सानो र ठुलो....यिनै बिषय-बस्तुहरु अंकित छन "अनन्तमा बिलिन क्रन्दन" भित्र....!
यहाँ कुनै काल्पनिक पात्र छैन---यो दन्ते कथा पनि होइन--प्रश्तुत स्थान र सामग्री काल्पनिक होइनन् -सम्बाद र चिठी हु-बहु प्रश्तुतछन - नेपाली देवनागरी,इंगलिस रोमनमा,..."अनन्तमा बिलिन क्रन्दन"लाई परिमाण दिने क्रममा मेरो ध्यानाकर्षण कुनै व्यक्तिको नामको इट्टा खर्च नगरी आचरणको सिमेन्ट र बालुवा मात्र प्रयोग गरेको छु जसमा मैले भन्नै पर्ने हुन्छ मेरो यो बिसुद्ध चलिरहेको कलममा खोट देखियो र असामयिक ठेस लागेको महसुस गर्ने मेरो नजिकै बाट होस् या टाढा बाट माथि उल्लेखित डक्टर मित्र महोदयहरुलाई हजुरहरुको कन्ट्याक्ट लिस्ट बाट या मेरो प्रोफाइल बाट मेरो इ-मेइल ठेगाना या फोन नम्बर लिएर म संग ठाडै कुरा गर्न सक्नु हुनेछ येसो गरेमा मलाई नाम सार्बजनिक गर्ने दुख नहुने तपाईलाई पनि मानसिक झन्जट नहुने......!
--------------------------------------------------------------------------------
कथा,मनोबाद,अक्षरका अंसहरु यहाँबाट सुरु हुन्छन...एक म असाहय रमिते साथी र वहाँ जो क्याम्बोडियाको प्राइस जेलभित्र बेकसुर ८ सालको जेल यातनामा व्यस्त हुनु हुन्छ,बिहान हुन्छ रात पर्छ उज्यालो हुन्छ दिन महिना आइरहेकोछ बितिरहने क्रम पनि जारि नै छ यस्तै रहेछ यो स्वार्थी दुनियाको थिति...आज आज भोलि भोलि-- यसो होला कि उसो होला कि?? यसो गर्दा हुने हो कि उसो गर्दा हुने हो?यहाँ बाट पो सहयोग हुने हो कि वहाँ बाट पो सहयोग हुने हो कि`,?! नेपाल बाट फलाना मन्त्रि आयो,आएको छ,ह्युमेन राइट्सका फलाना ढिस्काना आयो,आएका छन,........ल वहाँको केश(मुद्धा) को बिषयमा कुरा राखौं लन्च या डिनरको प्रबन्ध गरौं भन्यो गरियो! मान्य डक्टर सापहरुको तछाड-मछाड गोडा मल्न पल्केका सैंद्वा महोदयहरु बंसिभुतको मकुण्डो मन्त्रि साहेबहरुको स्वार्थी मुखडा सामु प्रस्तुत भए---- केश(मुद्धा) को बिषयमा कुरा राखे या राखेनन् भगवानै जाने- सबै---धेरै देशद्रोही नेता-मन्त्रि आए लन्च डिनर खाए टन्न भए खिचिक्क-खिचिक्क फोटो खिचे तछाड मछाड गर्दै डक्टर मित्रहरुले,त्यस्ता थुप्रै लन्च-डिनर हावामा गए खेर गए तर वहाँको क्रन्दन खोइ कसले सुन्यो? आशा लाग्थ्यो---अब त एक नेपाल आमाका सन्तान दुर्भाग्यले भनुँ या त दसाले बेकसुर जेल यातनामा निस्सासिरहेको क्रन्दनले राहत पाउने हो कि भन्दा भन्दै सुनिदिने कोहि भएन भएर पनि नसुने झैं भएसी त्यो निस्सासिएको क्रन्दन निरिह-निस्साहार अनन्तमा बिलिन भयो बिना ठोस प्रमाण नेपाल आमाको सन्तान माथि अन्यायपूर्ण कोर्टबाट आठ सालको सजाय सुनवाई भयो,स्वस्थ स्थिति तनावको जिम्मा लागिसकेको, त्यति खेरका हृष्ट-पुष्ट व्यक्ति फुक्कीढल भैसकेको बिबश आँखाहरु आशा र अनुनयको मरिकुच्चे भारीले लोलाएको कुनै झाँक्रीलाई कम्पन सुरु भए झैं थुरुर्र काँप्दै लालाक्लुलुक असक्त पाइलाहरु प्राइस जेल तिर मानिनमानी अगाडी बढ्यो----त्यो पनि आज दुई बर्ष पो बिती सकेछ....

बिष्णुप्रसाद चापागाई, दमाम
२१ नोभेम्बर २०१२
नेपाली दूतावास रियादसंगको सहकार्यमा गैर आवासीय नेपाली संघ साउदी अरबले आज एक अनौपचारिक भेटघाटको कार्यक्रमको आयोजना गरेको छ । मुख्य गन्तब्य अजरबैजान र लेबनान रहे पनि खाडीमा रहेका नेपाली कामदारहरूको यथार्थ अबस्थाको अध्ययन गर्न पुर्ब प्रधानमन्त्री तथा नेकपा एमालेका बरिष्ठ नेता माधव कुमार नेपाल कुवेत पछि साउदी अरबको भ्रमणमा आउनुभयो । गतः आइतबार (१८ नोभेम्बरमा) वहांले नेपाली दूतावास रियादकै प्रांगनमा त्यहांका नेपालीहरूसंग अन्तरकृया गर्नुभयो भने मंगलबार (२० नोभेम्बरमा) साउदी अरबको पुर्बी शहर खोबरमा । 
खोबरको गल्फ दरबार रेष्टुरेण्टको सभाकक्षमा आयोजित बिशेष अन्तरकृया कार्यक्रममा सहभागीहरूलाई सम्बोधन गर्दै पुर्ब प्र.म. नेपालले भन्नुभयो – आंफूलाई २२ दलहरूको समर्थन रहेको भएता पनि एउटा पार्टीलाई खुशी पार्न आंफूले प्रधानमन्त्रीबाट राजिनामा दिएको अर्थात सहमतिका लागि कुर्सी परित्याग गरेको तर बर्तमान प्रधानमन्त्रीले कुर्सीका लागि सहमतिलाई परित्याग गर्नुभएको छ । “उधारो प्रेमको कैंची हो” यसैले उधारोमा सहमति हुननसक्ने धारणा ब्यक्त गर्दै भन्नुभयो सहमतिका लागि पहिला प्रधानमन्त्रीले बाटो छोडिदिनुपर्छ ।

रियादमा केही कृषी तथा डेरी फार्मको स्थलगत अध्ययण गरेको प्रसंग निकाल्दै साउदीको कृषी तथा पशुपालनमा प्रयोग भएको उन्नत प्रबिधी नेपालमा प्रयोग गर्दै नेपालले कृषी उपज, मासु तथा डेरी उत्पादनलाई निर्यात गर्न सक्ने बिचार ब्यक्त गर्नुभयो ।

पूर्ब प्रधानमन्त्रीको उक्त मन्तब्य पश्चात एनआरएनए साउदी अरबका तर्फबाट अध्यक्ष धरम के.सी.ले ५ बुंदे लिखित ध्यानाकर्षण (अनुरोध) पत्र प्रस्तुत गर्नुभएको थियो जसको पुर्ण पाठ यस प्रकार छः
मितिः २० नोभेम्बर २०१२पत्र संख्याःNRNAKSA/2011-13/064
पूर्ब प्रधानमन्त्री श्री माधव कुमार नेपालसमक्ष एनआरएनए साउदी अरबको प्रस्तुती
आदरणीय पूर्ब प्रधानमन्त्रीज्यु,
साउदी अरबको नेपाली श्रमिक समुदायका बीच नेपालका पूर्ब प्रधानमन्त्रीज्युसंग साक्षात्कार गर्न पाउंदा हामी खुशी छौं । बिगत लामो समयदेखि साउदी अरबमा नेपालका कुनै पनि सरकारी तथा राजनैतिक उच्च ब्यक्तित्वहरूको भ्रमण हुननसकेको पृष्ठभूमिमा हालैका दिनमा दूरगामी महत्व राख्ने यस्ता भ्रमणहरू गराउनुभएको र ती भ्रमणहरू नेपाल र नेपालीहरूका लागि उपलब्धिमुलक समेत रहेको पाइएकाले बिशेष पहल र भूमिकाका लागि महामहिम राजदूत उदयराज पाण्डेयज्युलाई पनि धन्यवाद दिन चाहन्छौं ।
जुनसुकै पृष्ठभूमि रहेपनि, जुनसुकै राजनैतिक बिचारधारा अंगाले पनि, जुनसुकै संघ संस्थामा आबद्ध रहेपनि साउदी अरबमा हामी सबै नेपालीहरूको एउटै पहिचान रहेको छ र त्यो हो – श्रमिक अर्थात कामदार । राष्ट्रिय राजनीतिले कुनै सकारात्मक निकास पाउन नसक्दा, मुलुकभित्र बिकास, निर्माण र रोजगारका अवसरहरू सांघुरिदै जांदा निर्बिकल्प (बाद्यता) जस्तै बनेको बैदेशिक रोजगार पनि आफैमा कति बिसंगतिपुर्ण, ठगी, बेइमानी, शोषण र अन्यायले ग्रस्त छ भन्ने यथार्थ बुझिदिन आग्रह गर्दछौं । सामाजिक, राजनैतिक र सरकारी सबै तहबाट बैदेशिक रोजगारलाई सांचो अर्थमा सुरक्षित, ब्यवस्थित र मर्यादित बनाउन बिशेष पहल गरिदिन पनि अनुरोध गर्दछौं । साउदी अरबको बैदेशिक रोजगार गर्दै गर्दा एउटा श्रमिकका हैसियतमा हामीले भोगेका, देखेका, बुझेका र साट्न, बांड्न चाहेका केही अनुभूतिहरू यसप्रकार छन्-
  1. साउदी अरबको रोजगारका लागि अधिकतम खर्च रू. ७०,००० तोकिएको भएता पनि र कतिपय रोजगारदाता कम्पनीहरूले नै फ्रि भिषा र फ्रि टिकट दिने भएता पनि अधिकांश कामदारहरूले तोकिएको भन्दा बढी नै रकम तिर्नुपरेको र तिरेको रकमको रसिद (भर्पाई) समेत नपाउने गरेको तितो यथार्थ छ । यस्तो ठगी र शोषणका अतिरिक्त कैयौं कामदारहरूले करारनामा बमोजिमको काम तथा तलब सुविधाहरू नपाई बिचल्लीमा पर्ने र तिरेको रकमको रसिद नहुंदा नेपालमा क्षतिपूर्ति समेत नपाउने नियति बिद्यमान छ, यसको अन्त्यका लागि पहल गरिदिनुपर्यो ।
  2. साउदी अरबमा नेपाली कामदारहरूको न्युनतम तलब साउदी रियाल ८००+ २०० या फ्रि खाना भनी तलब बढाउने निर्णय त भयो तर यथार्थ (ब्यवहार)मा भने अधिकांश नेपाली कामदारहरूले हाल तोकिएको न्युनतम तलब पाउन नसकेको अर्को तितो यथार्थ पनि छ । साउदी रोजगारदाताहरू नेपाली कामदारहरूलाई हाल तोकिएको न्युनतम तलब सुविधा दिन तयार रहेको र अन्य मुलुकका कामदारहरूलाई सो वा सो भन्दा पनि माथिल्लो स्तरको तलब सुविधा दिइपनि रहेको बर्तमान अवस्थामा नेपाली म्यानपावर ब्यवसायीहरूकै बिच अस्वस्थ प्रतिस्पर्द्धा हुंदा र बिदेशी बिचौलिया कमिशन एजेन्ट (दलाल)हरूले चर्को कमिशनको खेल गर्दा नेपाली कामदारहरूमाथि ठूलो जालझेल हुंदै आएको छ । नक्कली कागजात र दोहोरो करारनामा तयार पारी बैदेशिक रोजगार बिभाग र सोझा सिधा नेपाली कामदारहरूलाई नेपाली म्यानपावर कम्पनीहरूले झुक्याइरहेकै छन, ठगिरहेकै छन । यस्तो जालझेल र ठगीको अन्त्यका लागि पनि पहल गरिदिनुहुन पुर्ब प्रधानमन्त्रीज्युलाई गैर आवासीय नेपाली संघ साउदी अरब हार्दिक अनुरोध गर्दछ ।
  3. साउदी अरबमा नेपाली कामदारहरू भाग्ने क्रम अझै जारी छ । भनिए बमोजिमको तलब सुबिधा नपाउंदा र समस्याको सुनुवाई तथा समाधान प्रयाप्त र तदारूकताका साथ नहुंदा देखिने गरेको भाग्ने प्रबृत्ती झांगिदै हाल हुंदा खांदाको राम्रै रोजगार छोडेर पनि प्रलोभन र बहकाउमा परी नेपाली कामदारहरू भाग्ने गरेका छन । यसरी कामदारहरू भाग्दा बहुआयामिक जोखिम र समस्याहरू पैदा हुन्छन जसको मारमा स्वयम नेपाली कामदारहरू र साउदी रोजगारदाताहरू समेत पर्नेगर्छन भने फाइदामा स्वदेशी र बिदेशी दलालहरू रहन्छन । यसरी सिमित ब्यक्तिहरूको फाइदा तर ठूलो संख्यामा नेपाली समुदाय नै जोखिम र समस्यामा परिरहने यो प्रबृत्तीमा तत्काल नियन्त्रण र सुधारको खांचो छ । यस्तो सुधारका लागि पनि उच्चस्तरमा नै सम्बन्धित पक्षको ध्यानाकर्षण गरिदिनु हुन अनुरोध गर्दछौं ।
  4. बैदेशिक रोजगार बिभागले नै अबैध र अनधिकृत ठहर्याएका कतिपय नेपाली म्यानपावर ब्यवसायीहरू साउदी अरबमा समाजसेवी र नेता नै बन्ने अभ्यासमा देखिन्छन । एनआरएनए साउदी अरबले यस्ता नक्कली ब्यबसायीहरूलाई सामाजिक बहिस्कार गर्ने निर्णय गरेको ब्यहोरा जानकारी गराउंदै नेपाल सरकारलाई पनि यस सम्बन्धमा ब्यबस्था भएको बैदेशिक रोजगार नियमावलीको पुर्ण पालना गर्न गराउन दबाव दिलाउन अनुरोध गर्दछौं ता कि सबै म्यानपावर ब्यवसायीहरू बैध, इमान्दार, जिम्मेवार, जबाफदेही र सेवामुखी बन्नसकून ।
  5. नेपालीहरूको साउदी अरबको बैदेशिक रोजगारको एउटा ठूलो र अति सम्वेदनशील पाटो घरेलु महिला कामदारहरूको पनि छ । पुरूष कामदारहरूकै राम्रो लेखाजोखा हुननसकेको साउदी अरबमा नेपाली महिला कामदारहरू कति संख्यामा छन र तिनीहरूको रोजगारीको यथार्थ अवस्था के कस्तो छ भन्ने ठ्याक्कै अनुमान गर्न निकै गाह्रो छ । अधिकांश भारत हुंदै आउने र केही कुवेतबाट यता भित्रिदै आउने भएकाले पनि नेपाल सरकारसंग समेत कुनै खास रेकर्ड नहुने हुंदा पनि अवस्था अनुगमन गर्न असम्भव प्राय बनेको स्थिती छ । यसर्थ आइसकेका नेपाली महिलाहरूलाई दलालकेन्द्रित बन्दै उद्धारलाई निरन्तरता दिनुपर्ने, भारतिय तथा कुवेती नाकाबाट आउन पुर्णतः बन्द गर्नुपर्ने साथै नेपालमै महिला बेचबिखनमा कृयाशिल सबै दलालहरूलाई खोजी खोजी कार्बाही गर्नुपर्ने र ब्यापक रूपमा सामाजिक जनचेतना जगाउंदै महिलाहरूलाई नेपालमै जिबिकोपार्जन (आय आर्जन)को ब्यवस्था मिलाउन पहल गर्न जरूरी ठान्दछौं ।
हामी आशा गर्दछौं कि ने.क.पा. एमाले लगायत सबै राजनैतिक दलहरूले मुलुकको अर्थतन्त्रकै अभिन्न र महत्वपुर्ण हिस्सा बनिसकेको बैदेशिक रोजगार र यसबाट प्राप्त रेमिटान्स भित्रको नेपालीहरूको पसीना, रगत र आंशुको मूल्य र मर्मलाई हृदयंगम गर्दै नेपालीहरूले नेपालमै गरिखान पाउने बातावरण निर्माण गर्नका लागि हाल बिद्यमान अन्यौल र गतिरोधलाई अन्तगर्दै मुलुकलाई छिट्टैनै निकासदिनुहुनेछ र नेपाललाई शान्ति र सम्बृद्धीको दिशामा अघि बढाउनुहुनेछ ।
भवदीय
धरम के.सी.                                                                                                           रमेश भण्डारी
  अध्यक्ष                                                                                                             महासचिव

एनआरएनएको यस प्रस्तुतीमा समर्थन जनाउंदै तमुधीं साउदी अरबका अध्यक्ष ओम घलेले ऐक्यबद्धता जनाउनुभएको थियो भने अन्य सहभागीहरूले पनि प्रस्तुत बिषय बस्तुलाई तालीले स्वागत गर्नुभएको थियो । साउदीमा महिला कामदार पठाउन हुन्छ कि हुंदैन त भनी पुर्ब प्र.म.बाट सोधिएको प्रश्नको जबाफमा उपस्थित सबै महिला सहभागीहरूबाट “घरेलु कामदार” का रूपमा त पठाउनै हुंदैन भन्ने जबाफ आएको थियो । एनआरएनए साउदी अरबका प्रमुख सल्लाहकार तारा भण्डारी, सह-कोषाध्यक्ष नारायण पासवान, लेबर टास्क फोर्स कमिटी, खोबार संयोजक तेज थापा, स्थानिय समन्वय समिति खोबरका प्रकाश थापा लगायतका सहभागीहरूले पनि समसामयिक बिषयहरूमा राख्नुभएको जिज्ञासाको पूर्ब प्र.म.ले जबाफ दिंदै सहमती जुटाउन नसकी उल्टै राष्ट्रपतिलाई नै दबाव र धम्की दिन थालिएको छ र मुलुक अन्योलग्रस्त नै छ भन्नुभयो ।
बदमासी गर्ने म्यानपावर कम्पनीहरूलाई सजाय दिनैपर्छ, कुनै संरक्षण दिनुहुंदैन भन्नेमा हाम्रो पनि सहमति छ भन्दै सही सुझाव दिनुभएकोमा एनआरएनएलाई धन्यवाद दिनुभएको थियो ।

अन्तमा आफ्नो मन्तब्य राख्दै साउदी अरबका लागि नेपाली राजदूत उदयराज पाण्डेयले महिला समस्यालाई निर्मूल गर्न दलालहरूलाई खोजी खोजी जेल हाल्ने काम शुरू गरिएकोले ती दलालहरू अब धेरै समय बांच्न (टिक्न) नसक्ने, १५ महिनामा करीब ५०० पीडित महिलाहरूलाई उद्धार गरी नेपाल पठाउनुपर्यो, यो पात छिमल्ने जस्तो कुरा भयो, अब समस्याको जरैमा पुग्न ८६ जना दलालहरूको लिष्ट कार्बाहीका लागि नेपाल पठाइएकोमा अब चैं कार्बाही हुने भएको छ भन्ने जनाउ दिनुभयो । वहांले अगाडी भन्नुभयो – बढेको नयां तलबमान लागू गर्न खासै कुनै समस्या छैन, ब्यवसायीहरू समेत सहमत छन, फरक परेमा उजुरी गर्नुहोस, त्यो म्यानपावर कम्पनीले कडा कार्बाही भोग्नुपर्नेछ । वहांले बिदेशमा कृयाशिल म्यानपावर ब्यवसायी (प्रतिनिधी)हरू बैदेशिक रोजगार नियमावली मुताविक दर्ता हुन आवश्यक ठान्दै हाल नेपाल सरकारको एउटा टीम सांच्चै नै बैदेशिक रोजगारमा सुधार गर्नुपर्छ, त्यसका लागि बिद्यमान नीति, ऐन र नियमावलीमा संशोधन गर्नपरे त्यो पनि गरिहाल्नुपर्छ भनी सुधारका खातिर लागि परेको पाएकोले आंफू अपेक्षित सुधारप्रति आसावादी रहेको पनि बताउनुभयो ।

सबै सहभागीहरूको परिचयबाट शुरू भएको यो अनौपचारिक कार्यक्रमलाई नेपाली दूतावासका उप नियोग प्रमुख हरिश्चन्द्र घिमिरेले सञ्चालन गर्नुभएको थियो । करीब २ घण्टा चलेको यो अन्तरकृया कार्यक्रममा ५० भन्दा बढीको सहभागिता रहेको थियो । नेकपा एमालेका स्वास्थ्य, जनसंख्या तथा बातावरण बिभागका केन्द्रिय सदस्य डा. बुद्धीमान श्रेष्ठ र पूर्वप्रधानमन्त्रीका सल्लाहकार तथा इन्जिनियर अलि अख्तर मिकरानी सम्मिलित यो भ्रमणदल कार्यक्रमपश्चात अजरबैजान तथा लेबनानका लागि प्रस्थान गरेको थियो ।

Thursday, November 22, 2012

*** संघीय समाजवादी पार्टी, नेपालको घोषणापत्र ***

*** संघीय समाजवादी पार्टी, नेपालको घोषणापत्र ***

१. विषय प्रवेश

नेपाली समाज वहुजातीय, वहुभाषिक, वहुसाँस्कृतिक, वहुधार्मिक र भौगोलिक विविधताले युक्त समाज हो । यी विविध जात–जाति, जनजाति र भाषा भाषीहरुको एकता नै नेपालको राष्ट्रिय एकता हो । तर वि.स. १८२५ (सन् १७६८) को गोर्खा राज्य विस्तारको प्रकृया अगाडी वढ्दै जाँदा मुलुकको विविधतालाई राज्यले उपेक्षा र दमन गर्ने प्रकृयाको थालनी भयो । राणा शासन कालमा आइ पुग्दा यसले कानुनी रुप प्राप्त ग¥यो । नेपाली समाज विविधतायुक्त भएता पनि राज्य भने एकल जातीय, एकल भाषिक, एकल धार्मिक र एकल संस्कृतिक वन्यो । यस्तो मनस्थिति राजा, राणा हुँदै वर्तमान प्रमुख दलहरुको नेतृत्वमा समेत विद्यमान छ । यसले नेपालमा जातीय असमानता मात्र होइन अस्तित्वको संकट पनि खडा ग¥यो । त्यसैले २०६२÷६३ सालको शान्तिपूर्ण जनक्रान्ति पश्चात त्यसको मुक्तिको आधारको रुपमा अधिकार र पहिचान सहितको संघीयता मागलाई नेपालका सम्पूर्ण उत्पीडित समुदायले उठाए । उत्पीडित समुदायका जनताका यी मागहरुलाई ऐतिहासिक संविधानसभा मार्फत संस्थागत गर्नु पथ्र्र्याे । तर नेपालका प्रमुख दलहरु खासगरी नेपाली काँग्रेस र नेकपा (एमाले)ले उत्पीडित जनताका आकाङ्क्षालाई दमन गर्न संविधान नल्याउने तहसम्म पुगेर संविधानसभाको विघटन गर्ने वाटो रोजे भने एकिकृत नेकपा (माओवादी) ढुलमुलाहत भए । मधेसकेन्द्रीत दलहरु पनि कतिपय अवस्थामा आप्mनो अडानमा द¥हो गरी उभिन सकेनन् । यसमा ती दलहरूले आप्mनो असफलता स्वीकार गरेर आत्मआलोचना गर्न तथा नेपाली जनतासामु माफी माग्न अग्रसर हुनु पर्ने हो । तर तिनिहरुमा आत्मआलोचना होइन त्यसको ठिक विपरित तिनिहरु ठूलो विजय हासिल गरेको ठानेर नेपाली जनतासामु छात्ति फुकाएर हिंडी रहेका छन् । तसर्थ नेपाली जनताको परिवर्तनको आवश्यकतालाई यी परम्परावादी, अलोकतान्त्रिक तथा यथास्थितिवादी दलहरुले सम्वोधन गर्न नसक्ने कुरालाई ¥हुदयंगम गरी हामी अहिले नयाँ शक्ति निर्माणको महान अभियानमा जुटी रहेका छौं ।

आदरणीय जन समुदायहरु,

नेपालमा पटक पटक राजनीतिक परिवर्तनहरु भए । प्रत्यक परिवर्तनको वेला नेपाली जनताले अग्रीम मोर्चामा रहेर आप्mनो भूमिका निर्वाह गरेका छन् । तर जनताको अगुवाको रुपमा रहेका राजनीतिक दलहरुले त्यसलाई संस्थागत गर्न सकेनन् । २००७ सालमा राणा शासन विरुद्धको सशस्त्र संघर्षमा ठूलो शक्तिको साथ जनताहरु सडकमा उत्रे । त्यसवेलाका तत्कालीन राजनीतिक दलहरु र भूतपूर्व सैनिकहरुको वीरतापूर्ण लडाँइले सशस्त्र संघर्षलाई निर्णायक अवस्थामा पु¥याएको थियो, जसको कारण तत्कालीन राणा शासकहरु नेपालमा संविधानसभाको निर्वाचन गराउने घोषणा गर्न वाध्य भए । तर त्यो घोषणा कार्यान्वयन भएन । २०१४ साल माघ १९ गते संविधानसभाको चुनावको सट्टा संसदको निर्वाचन गराउने शाही घोषणा भयो । नेपाली जनताले संविधानसभा निर्वाचनको लागि अनवरत संघर्ष जारी नै राखे । ६ दशक लामो जनसङ्घर्ष र असङ्ख्य बलिदानबाट नेपाली जनताले २०६३ साल वैशाख ११ गते विजय हाँसिल गरे । जनताको अधिकार जनताकै हातमा आयो । यसपटक संविधानसभाको निर्वाचन त भयो, तर संविधानसभालाई संविधान दिन नसक्ने अवस्थामा पु¥याइयो । शान्ति र समृद्धिका लागि संविधानसभाबाटै संविधान प्राप्त गर्ने सम्पूर्ण नेपाली जनताको चाहनामाथि २०६९ जेठ १४ गते पुनः बज्रपात भयो । नेपालका प्रमुख राजनीतिक दलहरुमा राज्य पुनः संरचनाका सन्दर्भमा रहेको संर्किण विचार प्रवृत्तिका कारण प्राप्त संविधानसभा आफ्नो घोषित लक्ष्य पूरा नगरी भङ्ग हुन पुग्यो । यो नेपाली इतिहासको अत्यन्त दुःखद एवं गंभीर घटना हो । यसका मुख्य कारणहरु भनेको प्रमुख राजनीतिक दलहरुमा यथास्थितिवादी चिन्तन हावी हुनु, जनताको अग्रगामी परिवर्तनको चाहनालाई आत्मसात गर्न नसक्नु, पहिचान सहितको संघीयता र संघीयता सहितको संविधान वनाउने नेपाली जनताको चाहनालाई इन्कार गर्नु, षदयन्त्रमुलक ढंगले अखण्ड विकास क्षेत्र र अखण्ड जिल्लाको नाममा संघीयता विराधी प्रतिगामीहरुलाई प्रोत्साहित गर्नु, पार्टी नेतृत्वमा उच्च जातीय अहंकारबाद हावी हुनु र र्सावभौमसत्तासम्पन्न संविधानसभालाई निर्णय गर्ने अधिकारवाट वञ्चित गर्नु नै हो । यसवाट स्पष्ट हुन्छ गत संविधानसभाको निर्वाचनमा प्रमुख राजनीतिक दलहरुको रुपमा स्थापीत नेपालका राजनीतिक दलहरु देशको राजनीतिक संकटलाई समाधान गर्न तथा जनतामा अन्तरनिहित सार्वभौमसत्ता प्रयोग गरी संविधानसभाको माध्यमवाट संविधान वनाउन असफल रह्यो । त्यसैकारण परिवर्तनका वाहक नेपाली जनताको इच्छा र आकाँक्षालाई साकार रुप दिन नेपालमा अव नयाँ वैकल्पीक राजनीतिक शक्तिको आवश्यकता भएको महसुस गरी हामीले संघीय समाजवादी पार्टी स्थापना गरेका छौं । हामीले केवल पार्टीको लागि पार्टी स्थापना गर्न खोजेका होइनौं । वर्तंमान राजनीतिक नेतृत्व देशको राजनीतिक समस्या हल गर्न असक्षम र असफल प्रमाणित भएकोले देशको राष्ट्रिय आवश्यकतालाई पुरा गर्न हामीले नयाँ शक्ति निर्माण गरेका हौं ।

२. नयाँ शक्तिको आवश्यकता किन ?

संक्षेपमा नयाँ शक्ति आवश्यक हुनुका कारणहरू निम्नानुसार छन् ः

१. नेपाली समाज वहुलतायुक्त समाज हो । यहाँ विभिन्न मानव समुदायहरु खास खास स्थानहरुमा सघन रुपमा वसोवास गरिरहेका छन् । इतिहासमा तिनिहरुका साना ठूला जनपदीय राज्यहरु थिए जुन राष्ट्रिय राज्यको रुपमा विकसित हुने क्रममा थिए । तर वि.स. १८२५ को राज्य विस्तारपछि तिनिहरुवीच साझेदारीको सट्टा नेपालमा तिनिहरुको अस्तित्व नामेट गर्ने र तिनिहरुलाई जर्बजस्ति विलयीकरण गरी एकल राष्ट्रिय राज्य वनाउने कार्य भयो । अल्पसंख्यक, लोपोन्मुख तथा सीमान्तकृत समुदायलाई वहिस्करणमा पारिए । गत क्रान्तिको पूरकको रुपमा भएको मधेस आन्दोलन र थरुहत लगायत आदिवासी जनजातिहरुको आन्दोलनले नेपाललाई केन्द्रीकृत र एकात्मक ढाँचावाट जातीय, भाषिक, साँस्कृतिक र क्षेत्रीय स्वायत्ततामा आधारित पहिचान सहितको संघीय राज्यमा परिणत गर्ने तथा संयुक्त राष्ट्रसंघको नीति अनुरुप आत्म निर्णयको अधिकार र अन्तर्राष्ट्रिय श्रम संगठन महासन्धी १६९ लागू गर्ने प्रतिवद्धता व्यक्त भयो । यसले नेपाललाई अनिवार्य रुपमा वहुल राष्ट्रिय राज्यमा रुपान्तरित गर्ने छ । नेपाली जनताको परिवर्तनको यो आकाँक्षालाई सम्वोधन गर्न नयाँ शक्तिको आवश्यकता रहेको छ ।

२. नेपाली समाज भोक, रोग, गरीवि, आार्थिक असमानता र वर्गीय विभेदले पिरोलिएको छ । यसवाट जनतालाई मुक्त गने एक मात्र वाटो समाजवाद हो । २०६२÷६३ सालमा भएको शान्तिपूर्ण जनक्रान्तिले नेपालमा लामो समयदेखि सामन्तवादको प्रतिकको रुपमा रहेको राजतन्त्रलाई उखेलेर फालि दिएको छ । विश्वमै किर्तिमानी जनक्रान्तिको रुपमा चर्चित उक्त क्रन्तिले नेपालमा राजतन्त्र र जनतावीचको संघर्षमा जनताको विजयको शंखघोष गरेको छ । देशको सामाजिक आर्थिक व्यवस्थामा रहेको पूँजीवादको वढ्दो प्रभावलाई राजतन्त्रको अन्त्यले अझ फराकिलो वनाई दिएको छ र मुलुक अहिले पूँजीवादी युगमा प्रवेश गरेको छ । तर पुँजीवादी व्यवस्थाले पनि देशमा विद्यमान आार्थिक असमानता र वर्गीय विभेदलाई समाप्त गर्न सक्दैन । त्यसैले देशमा समाजवादको स्थापना गर्न नयाँ शक्तिको आवश्यकता छ ।

३. नेपालको राष्ट्रियता यहाँका हजारौं वीर सपूतहरुको वलिदानीपूर्ण संघर्षले सिंचिएको छ । तर यहाँको राजनीतिक शक्तिहरुले यसलाई सत्ता स्वार्थका लागि सौदावाजीको विषय वनाउँदै आएको छ । वास्तवमा यहाँको राष्ट्रियतालाई वलियो वनाउनको लागि दुई महत्वपुर्ण पक्षहरु छन् । पहिलो, यहाँका आदिवासी जनजाति, खस समुदाय, मधेसी, दलित तथा मुस्लीम लगायत सवै जात–जाति, जनजाति तथा भाषा–भाषीहरुको एकता र दोस्रो वाह्य हस्तक्षेपवाट मुक्ति । यी दुइवटा पक्षहरुलाई एकसाथ अगाडी वढाउन सके मात्र नेपालको राष्ट्रियता सवल हुन्छ । अतः नेपालको राष्ट्रियतालाई सौदावाजी गर्ने राजनीतिक शक्तिहरुलाई खवरदारी गर्न पनि नेपालमा नयाँ शक्ति निर्माणको आवश्यकता छ ।

४. लोकतन्त्रको उच्चतम रुप गणतन्त्र हो । लोकतन्त्रमा नै जनताको स्वतन्त्रता, समानता र भातृत्वको उच्चतम अभ्यास हुन्छ । तर नेपालमा गणतन्त्र संस्थागत विकास हुन सकेको छैन । अहिले पनि पुर्नउत्थानवादी शक्तिहरु नेपालमा पुनः राजतन्त्र फर्काउने प्रयासमा लागी रहेका छन् । समय समयमा २०४७ सालको संविधानको पुनस्र्थापनाको चर्चा परिचर्चा हुनुले पनि यसको संकेत गरेको छ । अतः नेपालमा गणतन्त्रात्मक राज्य व्यवस्था र शासन प्रणालीलाई संस्थागत गरी लोकतन्त्रलाई उच्चतम विकास गर्नका लागि पनि नयाँ शक्तिको आवश्यकता रहेको छ ।

५. नेपालमा वहुमतको सरकार र अल्पमतको विपक्षको परम्परागत लोकतन्त्रको मान्यता असफल भएको छ । नेपालमा वहुमत स्वेच्छाचारी र प्रतिपक्ष ध्वंसात्मक हुने गरेको छ । त्यसले नेपाल जस्तो वहुलतायुक्त मुलुकमा लोकतन्त्रको स्वरुप समावेशी हुन जरुरी छ भन्ने कुरा स्पष्ट छ । त्यसैले नेपाललाई समावेशी लोकतन्त्रको दिशामा लानको लागि संविधानमै स्पष्ट संयन्त्रहरुको व्यवस्था गर्न जरुरी छ । नेपालमा समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीको प्रयोग, त्यसको आधारमा दलगत तथा समुदायगत प्रतिनिधित्व र समावेशी लोकतन्त्रको प्रारुपलाई व्यवहारमा उतार्न सकेमा मात्र मुलुकले स्थायीत्व प्राप्त गर्न सक्दछ । यसको लागि इमान्दार प्रयत्न अगाडी वढाउन पनि नेपालमा नयाँ शक्ति आवश्यकता भएको छ ।

६. लोकतन्त्रको एउटा महत्वपूर्ण मान्यता धर्मनिरपेक्षता हो । प्रत्येक नागरिकलाई धर्म मान्ने वा नमान्ने स्वतन्त्रता हुनु पर्दछ । राज्यले कुनै एक धर्मलाई राज्य धर्म मान्ने गल्ती गर्नु हुँदैन । राज्य धर्म निरपेक्ष हुनु पर्दछ । त्यसरी नै राज्यको भाषा नीति पनि वहुभाषिक हुनु पर्दछ । देशका सम्पूर्ण नागरिकहरुले देश भित्रका कुनै दुर्र्ई भाषा तथा अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा प्रतिस्पर्धात्मक क्षमता वृद्धिका लागि थप एक अन्तर्राष्ट्रिय भाषा समेत गरी सामान्यत तीन भाषा सिक्ने व्यवस्था गरिनु पर्दछ । मातृ भाषामा शिक्षाको ग्यारेण्टी गरिनु पर्दछ । संघीय सरकारले देशमा सांस्कृतिक रूपमा रहेको विविधतालाई अभिव्यक्त हुन दिनु पर्दछ । यसले देश भित्रका सवै नागरिकहरु वरावर हुन भन्ने भावना जागृत गराउँछ । यसको लागि पनि नेपालमा नयाँ शक्ति निर्माणको आवश्यकता छ ।

७. नेपालमा लामो समयदेखि सवै जाति, भाषा, धर्म र संस्कृतिका जनता एक आपसमा सह अस्तित्वमा रहेका छन् । यहाँको राष्ट्रिय एकताको आधार नै सवै जातिको सह अस्तित्व र सामाजिक सद्भाव हो । तर नेपालका राजनीतिक दलहरुमा नेपालको सामाजिक संरचना प्रतिविम्वित हुन सकेन । यहाँको प्रमुख भनीएका दलहरुमै एकल जातीय नेतृत्व र वर्चस्व समेत रहन गयो । त्यसैले ती दलहरु सामन्ति राज्य विस्तारकै वेलादेखि एकल जातीय राज्यको ढाँचामा वनेको यहाँको राज्य संरचनालाई पुर्नसंरचना गर्ने काममा वाधक वने । हामीले पहिचान सहितको संघीयता भन्नुको अर्थ जातीय राज्य होइन जातीय साझेदारी चाहेका हौं । वर्तमान राजनीतिक दलहरु यस काममा असफल भएको हुँदा राष्ट्रिय एकता, सवै जातिको सह अस्तित्व र सामाजिक सद्भावको अभिवृद्धिको लागि पनि नयाँ शक्ति आवश्यक भएको छ ।

८. नेपालमा समय समयमा शसस्त्र विद्रोहहरु भएका छन् । २००७ साल, २०२८ साल तथा २०५२ सालको १० वर्षे शसस्त्र विद्रोह यसका उदाहरणहरु हुन । तर नेपालको परिवर्तनका सवै घट्नाहरुमा शान्तिपूर्ण जन आन्दोलनको वाटो नै वलशाली रहे । त्यसको वावजुद नेपालमा अहिले पनि शसस्त्र समूहहरु अस्तित्वमा छन् । हामीले मलुकमा दिगो शान्ति स्थापना गर्न त्यसका सम्पूर्ण आधारहरुलाई समाप्त गर्न जरुरी छ । मानिसले मानिसलाई गर्ने शोषणका सम्पूर्ण रुपहरुलार्ई अन्त्य नगरी दिगो शाान्ति स्थापना हुन सक्दैन । त्यसैले शान्तिपूर्ण जन आन्दोलनको वाटो नै नेपालमा परवर्तनको मूल वाटो हो भन्ने मान्यतालाई स्थापित गर्न पनि नयाँ शक्तिको आवश्यकता रहेको छ ।

९. मुलुकलाई सामाजिक न्याय, सुशासन र आर्थिक समृद्धिको दिशामा लैजानको लागि २०६२÷६३ सालको शान्तिपूर्ण जनक्रान्तिको भावना अनुरुप सामाजिक आर्थिक रुपान्तरण गर्न जरुरी छ । त्यसको लागि देशको उत्पादकत्व वृद्धि हुनु पर्दछ । तर नेपालमा आर्थिक क्षेत्रमा पनि राज्यले सामुदायिक वहिष्करणको नीति लिन पुगे । नेपालको स्रोत साधनहरुलाई खास खास समुदायको हातमा केन्द्रीत गर्ने प्रयत्न भयो । मनिसको जन्मसिद्ध खाने, लाउने, बस्ने, शिक्षा, स्वास्थ्य, रोजगारी जस्ता सम्पूर्ण मौलिक हकहरू प्रदान गर्न सक्ने राज्य व्यवस्थाको स्थापनाले मात्र जनताको समृद्धि सम्भव हुन्छ । अहिलेका राजनीतिक दलहरुमा मुलुकलाई एकाइसौं शताव्दीको समृद्ध समाजवादी मुलुक वनाउने क्षमता र इच्छाशक्ति कमजोर रहेको छ । त्यसैले नेपाली जनताको सामाजिक न्याय, सुशासन र आर्थिक समृद्धिको आकाँक्षालाई पुरा गर्न पनि नयाँ शक्तिको आवश्यकता रहेको छ ।

१०. जनताको सार्वभौमकता स्थापित गर्नको लागि जनताले आफ्नो निमित्ति आपैm संबिधान वनाउने मान्यता नै सवैभन्दा लोकतान्त्रिक मान्यता हो । तर जनताको यो आकाँक्षा प्रमुख दलहरुको राष्ट्र र जनता प्रतिको विश्वासघातको कारण सफल हुन सकेन । जनताको ६ दशक लामो संघर्षवाट प्राप्त यो उपलव्धिलाई गुम्न नदिनको लागि जतिसुकै कष्टसाध्य संघर्ष गर्न पनि हामी तयार हुनु पर्दछ । नेपालका यथास्थितिवादी शक्तिहरु २००७ सालमा जस्तै यो अधिकार खोस्न पुनः संसदीय निर्वाचनको छलकपटपूर्ण प्रयासमा लागेका छन् । यसलाई नेपाली काँग्रेस र नेकपा (एमाले)ले पनि टेवा दिइ रहेको छ । अतः नेपाली समाज परिवर्तनको यस घडीमा यथास्थितिवादी शक्ति र परिवर्तनकारी शक्तिवीच भइ रहेको संघर्षलाई निर्णायक विन्दूमा पु¥याउन तथा संविधानसभाकै माध्यमवाट संविधान वनाउनको लागि सवै परिवर्तनकारी शक्तिलाई एकजुट वनाउन पनि नयाँ शक्ति निर्माणको आवश्यकता छ ।

३. नेपाली समाजको परिवर्तनको वाटो – संघीय समाजवाद

विश्वमा संघीयता र समाजवादको प्रयोगका विभिन्न प्रारुपहरु छन् । उन्नाइसौं र बीसौ शताव्दीमा प्रयोग भएका समाजवादका प्रारुपहरुले पूँजीवादलाई ठूलो धक्का दिए पनि समाजवादको श्रेष्ठतालाई चुनौतिविहिन वनाउन सकेको छैन । एकाइसौं शताव्दीको समाजवादले यो चुनौतिलाई सामना गर्नु पर्छ । नेपालको समाजवादी आन्दोलन अरु देशको नक्कल गरेर सफल हुन सक्दैन । यसको आफ्नै मौलिक वाटो हुनु जरुरी छ । संघीय शाासन प्रणालीमा आधारित समाजवाद हाम्रो मौलिक वाटो हो । संघीयतालाई हाम्रो देशको विभेद मुक्तिको प्रतिनिधि मुद्दाको रुपमा र समाजवादलाई वैचारिक आधारको रुपमा हामीले लिएका छौं । बिश्वका अनुभवहरुलाई हेर्दा पूँजीबादी संघीयताले जातीय समस्या र वर्गीय समस्यालाई एक साथ हल गर्न सकेको छैन । त्यसैले हामी समाजवादी संघीयताको पक्षमा उभिएका छौं । नेपालको संघीयता प्रशासनिक वा भौगोलिक संघीयता नभै पििहचान सहितको संघीयता हो । नेपालको समाजवाद पनि नेपालकै सामाजिक र्आिर्थक संरचनामा आधारित हुने छ । वर्तमान युगमा नेपालको समाजवाद उत्पादनका सााधनहरुमाथि सार्वजनिक, सामुदायिक तथा मिश्रित स्वामित्वका विविध रुपहरुमा आधारित हुनेछ । यस अन्तर्गत राजकीय, सहकारी तथा निजी स्वामित्वको मिश्रित अर्थनीति तथा सार्वजनिक–निजी साझेदारी ९एगदष्अि–एचष्खबतभ एबचतलभचकजष्उ० को नीतिलाई वढावा दिइनेछ । नेपालको आफ्नो मौलिक प्रकृतिको परम्मपरागत सामुदायिक स्वामित्वको प्रणालीलाई संघीय समाजबाद अनुरुप हुने गरी व्यवस्थापन गरिने छ । संघीय समाजवादमा देशको उत्पादकत्वको वृद्धि र त्यसको समन्यायिक वितरणलाई प्रभावकारी वनाइनेछ ।

संंघीय समाजवाद नेपालको राष्ट्रि««य स्वाधिनता, संघीय लोकतन्त्र र सामाजिक परिवर्तनको आन्दोलनको समष्टि रुप हो । यसको प्राप्तिको लागि वैचारिक, संगठनात्मक तथा प्रचार प्रसारको कामलाई तीव्रता दिइ लोकप्रीय जन आन्दोलनहरुको विकास गरिने छ । यसले राष्ट्रि««य एकताको आधारको रुपमा पहिचान सहितको संघीयतामा आधारित वहुल राष्ट्रि««य राज्यको प्रवद्र्धन गर्नेछ । यो पूँजीवादी लोकतान्त्रिक व्यवस्था नभई समाजवादी लोकतान्त्रिक व्यवस्था हो । सामाजिक क्रान्तिको उद्भव र विकासको दौरानमा यो अझ समृद्ध हुँदै जानेछ ।

सामान्यत संघीय समाजवादका आधारभूत विशेषताहरू निम्नानुसार हुनेछः

१. जनताको सर्वोच्चता
२. संघीय शासन
३. वहुलतायुक्त खुल्ला समाज
४. संवैधानिक तथा कानुनी राज्य
५. शक्ति पृथकीकरण
६. मौलिक हक तथा मानव अधिकार
७. वालिग मताधिकार र आवधिक निर्वाचन
८. प्रतिस्पर्धात्मक वहुदलीय व्यवस्था तथा समानुपातिक निर्वाचन प्रणाली
९. राज्यसत्ता र पार्टीको लोकतान्त्रिकरण
१०. समाजवादी अर्थराजनीतिक दिशा
११. आत्म निर्णयको अधिकार, स्वशासन र स्वायत्तता
१२. लोक कल्याणकारी राज्य
१३. समानुपातिक समावेशीकरण
१४. सहकार्यात्मक सरकार
१५. समानान्तर व्यवस्थापिका
१६. स्वतन्त्र न्यायपालिका
१७. धर्म निरपेक्षता र संस्कतिक वहुलता
१८. सहवर्ती अवशिष्ट अधिकार
१९. राजनीतिमा श्रमजीवि वर्गको भुमिका
२०. जनमत संग्रह
२१. सन्तुलित परराष्ट्र नीति ।

४.परिवर्तनका लागि नयाँ शक्तिमा गोलन्द हाऔं !

२०६२÷६३ सालको शान्तिपूर्ण जनक्रान्तिले नेपालमा लामो समयदेखि रहेको सामन्ती राजतन्त्रलाई समाप्त गरी संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र स्थापना गरेको छ । हाम्रो राष्ट्रको जीवनमा यो परिवर्तन युगान्तकारी महत्वको रहेको छ । यसले नेपाललाई पूँजीवादी युगमा प्रवेश गराएको भए पनि नेपाली जनताको अग्रगतिका लागि मुख्य बाधक रहेको सामन्तवाद र कमिशनखोर तथा एकाधिकार पूँजीवादलाई समाप्त गर्न सकेको छैन । गत क्रान्तिले निश्चय पनि तिनीहरुको आधार कमजोर वनाएको छ तर समाप्त गरी सकेको छैन । त्यसैले सामन्तवाद र कमिशनखोर तथा एकाधिकार पूँजीवादको सामाजिक, आर्थिक आधार समाप्त गरी देशलाई समाजवादन्मुख दिशा दिनु हाम्रो ऐतिहासिक कार्यभार हो । त्यसरी मात्र हामीले मुलुकमा संघीय समाजवादको स्थापना गर्न सक्ने छौं । तसर्थ सङ्घीयता, गणतन्त्र र धर्मनिरपेक्षताको पक्षमा दृढतापूर्वक उभिने, वर्गीय मुक्ति र सामाजिक न्यायलाई सन्तुलित ढङ्गले बोक्ने, राष्ट्रिय एकता, सामाजिक सद्भाव र सह अस्तित्वलाई सदैव जोगाइ राख्ने, शान्ति, समृद्धि र समाजवादका लागि अग्रसर हुने र श्रमजीवी जनता तथा उत्पीडित समुदायलाई केन्द्रविन्दुमा राखेर काम गर्ने राजनीतिक शक्तिको निर्माणमा सक्रियतापूर्वक अगाडि बढ्न नयाँ शक्ति स्थापना गरेको घोषणा गर्दछौँ ।

यस पार्टीको लक्ष्य स्वतन्त्र, सार्वभौमसत्ताम्पन्न, समावेशी, न्यायपूर्ण, विभेदरहित, समतामूलक, धर्म निरपेक्ष, समृद्ध, संघीय समाजवादी गणतन्त्र नेपालको निर्माण गर्नु हो । यस पार्टीले नेपाललाई राजनीतिक, आर्थिक, सामाजिक, साँस्कृतिक, भाषिक, धार्मिक, लैंगीक, क्षेत्रीय सबै खाले विभेदहरुबाट मुक्त गर्ने लक्ष्य राखेको छ । हामीले ती लक्ष्यहरुलाई सूत्रवद्ध गरी जातीय मुक्तिको लागि संघीयता र वर्गीय मुक्तिका लागि समाजवादको नारा अगाडि सारेका छौं । यी दुर्ईवटा महत्वपूर्ण विषयलाई समेटेर नेपाली क्रान्तिको सिद्धान्तको रुपमा संघीय समाजवाद प्रस्तुत गरेका छौं । पहिलोले पहिचान सहितको संघीयताको सारलाई बोकेको छ भने दोस्रोले सामाजिक न्याय र समतामूलक समाज निर्माणको सारलाई बोकेको छ । अतः आउनु होस देशमा विद्यमान सवैखाले विभेदवाट मुक्तिको लागि नयाँ राजनीतिक शक्तिमा गोलवन्द होऔं । वर्गीय मुक्ति चाहनेले शोषणका सवै जंजीरहरुलाई चुँडाल्नको लागि नयाँ शक्तिमा सामेल होऔं । जातीय, भाषिक, धार्मिक र साँस्कृतिक विभेदमा परेकाहरु यी सवै भेदभाववाट मुक्तिका लागि नयाँ शक्तिमा गोलवन्द होऔं । क्षेत्रीय असमानता र पछाडी पारिएका समुदायले समतामुलक विकासका लागि नयाँ शक्तिमा सामेल होऔं । त्यसरी नै सदियौैंदेखि पितृसत्ताको जालोमा परेकाहरु लैंगिक समानताको लागि नयाँ शक्तिमा सामेल होऔं ।

Tuesday, November 20, 2012

तुतुगेन तुम्याहाङ..


तुतुगेन तुम्याहाङ याक्लागेन सुहाङ्से , लाम्दाक सेवारो (२)
सिसागेन मेन्छिमसे नालिगेन थाङ्बेनसे , लाम्दाक सेवारो (२)
ए लाम्दाक सेवारो २
सामईक्ला दाङबा आदाङ्बा , सापसक्पा दाङबा सामकेलोबा (२)
माङघा लाजेनु केदाबा , माङ्सेबुङ लुङ्मा केजोकपा (२)
ए तुतुगेन ....
सिसागेन ....
ए लाम्दाक सेवारो २
सिरा पधाङ माङ्सेबुङ , आदाङ्बासे आदुमेरो (२)
माङ्सेबुङ आनी चोलुङलो , कयो याम्मुआङ आनी तुमिरो (२)
ए तुतुगेन .....
सिसागेन .....

यि माथिका आग्रहयुक्त शब्द हरु मा कती मिठास्पूर्ण भाव हरु छन । लामो समय को खोज पछी आज मैले भेटेर यहाँ हरु सामु पस्के । प्रार्थीछु भिडिओ अपलोड गर्न असमर्थ भए ।
अन्त्य मा रचनाकार तथा गायक प्रती हार्दिक आभार ...

Wednesday, November 14, 2012

आदिवासी जनजातिको परिभाषा तथा वर्गिकरणः

Kaji Kisan Sherpa ..आदिवासी जनजातिको परिभाषा तथा वर्गिकरणः विश्वव्यापी परिभाषा अनुसार

1) कुनै पनि राष्ट्र वा देश स्थापना हुनुभन्दा अगाडी त्यहाँको भूभागमा वसोवास गर्दै आएकालाई आदिवासी जनजाति भनिन्छ ।
2) विश्वका सबै आदिवासी जनजातिको पृथक भाषा, धर्म, संस्कृति, रितिरिवाज र मौलिक परम्परा हुन्छनु
3) विश्वका सबै आदिवासी जनजाति राज्यसत्तामा प्रभुत्व विहिन अवस्थामा हुन्छन् ।
4) नेपालको सन्र्दभमा गोर्खा राज्य (नेपाल राज्यको प्रारम्भिक नाम) स्थापना हुनुभन्दा अगाडी नै नेपालको भूभागमा वसोवास गर्दै आएका हिन्दु वर्णाक्रममा नपर्नेलाई नेपालका आदिवासी जनजाति भनिन्छ ।
5) नेपाल सरकारले सूचीकृत गरेका कुमाल, गुरुङ, चेपाङ, जिरेल, तामाङ, तोक्पेगोला, मार्फली थकाली, थामी, थारु, दुरा, , नेवार, पहरी, बराम, भुजेल, मगर, याक्खा, लिम्बु, राई, , लार्के, वालुङ, ल्होमी (सिङ्सा), शेर्पा, , सियार, सुनुवार, ह्योल्मो, डोल्पो, थुदाम, धानुक, राउटे, कुसुण्डा्र, किसान, गन्गाई, उराँव, ताजपुरिया, तांबे, दनुवार, दराई, धिमाल, बोटे, भोटे, माझी, मुगाल, मेचे, राजवंशी, राजी, लेप्चा ब्याँसी, छन्त्याल, हायु, मार्फाली थकाली, तीन गाउँले थकाली, सुरेल, कुचबाडिया, बाह्रगाउँले र ल्होपा नेपालका ५६ आदिवासी जनजाति हुन । छैरोतन र फ्रि फेला नपरेको र वनकरिया चेपाङमा गाँभिएकोले नेपालका आदिवासी जनजातिको संख्या ५९ बाट घटेर ५६ मा पुगेकाछन् । आदिवासी जनजाति सूची परिमार्जन उच्चस्तरीय कार्यदलले २०६६ फागुनमा बुझाएको प्रतिवेदनमा थप २५ सहित जम्मा ८१ आदिवासी जनजातिको सूची पेश गरिएकोछ ।

आदिवासी जनजातिको परिभाषा “मूलवासी” भनेर परिभाषित हुनु पर्ने सुझाव दोस्रो संघीय परिषदको वैठकमा विशेष प्रस्तावको रुपमा महासंघको उपाध्यक्ष नोर्भु घले बुद्धले राख्नु भएको थियो । संविधानको मस्यौदहरुमा आदिवासी जनजातिको परिभाषालाई थप भ्रमित बनाउने शव्दहरु “आदिवासी÷जनजाति”, “जनजाति”, “जातजाति” लाई हटाएर “आदिवासी जनजाति” मात्र भनेर उल्लेख गरिनु पर्ने दावी आदिवासी जनजाति सभासद ककस र महासंघले ज्ञापनपत्र मार्फत गरिसकेकोले आदिवासी जनजातिलाई अन्य थप शब्दहरुले परिभाषित गरेमा आदिवासी जनजातिको परिभाषामा थप अन्यौलता आउन सक्ने भएकोले आदिवासी जनजाति मात्र प्रयोग गर्नु पर्ने देखिन्छ । भावअर्थमा आदिवासी जनजातिलाई मूलवासी, भुमी पुत्रपुत्री र धर्ती पुत्रपुत्रीको रुपमा बुभ्mन सकिन्छ ।

भौगोलिक दृष्टिकोणले नेपालका आदिवासी जनजातिलाई ४ क्षेत्रमा विभाजन गरिएकोछ ।
१) हिमालका आदिवासी जनजातिमाः व्यासी शौका, भोटे, थुदाम, डोल्पा्े, ह्योल्मो, मुगाल, मार्फली थकाली, तिनगाउँले, वाह्रा गाउँले, सियार, शेर्पा, ताङवे, ल्होमी, तोक्पेगोला (ढोक्प्या) र वालुङ पर्दछन्
२) पहाडका आदिवासी जनजातिमाः कुचवाडीया, बराम, छन्थ्याल, सुरेल, मगर, हायु, चेपाङ, गुरुङ, पहरी, लार्के, नेवार, तामाङ, सुनुवार, जिरेल, भुजेल, थामी, याक्खा, राई, लिम्बु र लेप्चा,
३ं तराईका आदिवासी जनजातिमाः धानुक, धिमाल, गन्गाई, उराँव, दराई, किसान, हायु, थारु, मेचे, ताजपुरिया, सन्थाल र राजवंशी र कुचवाडीया
४) भित्रीतराईका आदिवासी जनजातिमाः राउटे, राजी, माझी, दनुवार, कुसुण्डा, वोटे, दुरा र कुमाल पर्दछन् ।

विकासको दृष्टिकोणले आदिवासी जनजातिलाई ५ वर्गमा विभाजन गरिएकोछ ।
१) लोपोन्मुख आदिवासी जनजातिमा कुसुण्डा, राउटे, सुरेल, हायु, राजी, लेप्चा, किसान, मेचे, र कुचवाडीय पर्दछन
२) अतिसिमान्तकृतमा माझी, सियार, ल्होमी, थुदाम, धानुक, चेपाङ, सन्थाल, उराँव, थामी, बोटे, दनुवार र बराम,
३ं) सिमान्तकृतमा सुनुवार, थारु, तामाङ, भुजेल, कुमाल, राजवंशी, गन्गाई, धिमाल, भोटे, दराई, ताजपुरिया, पहरी, तोक्पेगोला (ढोक्प्या), डोल्पो, मुगाल, लार्के, ल्होपा, दुरा, वालुङ,
४) सुविधा वञ्चितमा ताङवे, तिनगाउँले, वाह्रागाउँले, मार्फली थकाली, मगर, राई, लिम्बु, शेर्पा, याक्खा, छन्त्याल, जिरेल, व्यासी र ह्योल्मो र
५)ंंं उन्नत समुहमा नेवार र थकाली पर्दछन्

Monday, November 12, 2012

बाहुनबादी शैलीको जिम्दो जाग्दो उदाहरण

बाहुनबादी शैलीको जिम्दो जाग्दो उदाहरण

by Jwajalapaa Sakasita on Tuesday, November 13, 2012 at 12:29am ·
नेपाल भासामा एउटा उखान छ - "क्व: जू पा: त्वनासिं त्व:धू पा:" - यसको शब्दार्थ "काग पनि बस्यो तुंदाल पनि भाँच्चियो", तर वास्तवमा तुंदाल एकदम बलियो काठ हो, जसले छाना थेगेको हुन्छ, त्यसलाई कागले भाँच्न सक्दै सक्दैन | यदि भाच्चियो भने त्यो काठ पहिला नै मक्किएर भाच्चिन ठिक्क परेको हुनु पर्छ | याने कि यो उखानको आशय के हो भने "एउटा मक्किएको तुंदालमा काग बस्न जाँदा तुंदाल  भाँच्चियो भने त्यसको दोस कागलाइ दिनु मुर्खता हो |"

यहाँ उल्लेखित "भिम उपाध्याय"को स्टाटस - 'समृद्ध काठमाण्डौं राज्यको अन्तिम मल्ल राजा जयस्थिति (हैन जयप्रकाश) मल्ल थिए । उनी चक्रवर्ति राजा मानिन्थे । तर पनि पृथ्वीनारायण जस्ता फुच्चे राजाले उनलाइ पराजीत गरी काठमाण्डौंलाइ आफ्नो राज्य बनाउन सके । किन यो संभव भयो भन्ने कुरा स्मरणयोग्य छ । त्यो बेला काठमाण्डौंमा भ्रष्टाचार पराकाष्टमा पुगेको थियो, कुशासनले गाँजेको थियो । जनता वाक्क भएका थिए । जब इन्द्रजात्राको दिन पृथ्वीनारायणले आक्रमण गरे त्यो बेला कसैले पनि प्रतिकार गरेनन् । त्यस्तो बलवान राज्यलाइ सजिलै हातमा लिए पृथ्वीनारायण शाहले ।' पनि माथिको उखानले प्रष्ट्याएको "मुर्खता" भन्दा केहि होइन | किन भने यहाँ वास्तविकतालाइ अनेक किसिमले तोडमरोड गरिएको छ --

जयप्रकाश मल्ल चक्रवर्ती राजा मानिंदैन थे (हार्ने राजा बलियो थियो भनेर जित्ने राजाले गुनगान गाउनु भनेको अप्रत्यक्ष रुपमा आफ्नो बखान गर्नु नै हो |) उनि कान्तिपुरका राजा हुन्, करिव ४०००० घर भएको त्यो राज्यले सम्पूर्ण सैनिक परिचालन गर्न सक्दा पनि ५००० देखि १०००० जति सेनामात्र लडाईमा उतार्न सक्थ्यो | तर आन्तरिक द्वन्द र विवादका कारण उनको पकड २००० जति सेनामा मात्र रहेको विश्वाश गरिन्छ | त्यति सानो सेना भएको राजा चक्रवर्ती राजा हुन्छ? वाहियात |||

पृथ्वीनारायण शाह काठमान्डू जित्ने समय सम्ममा "फुच्चे राजा' हैन निकै शक्तिशाली राजा भैसकेका थिए | उनीसित १०००० सेना कुनै पनि समयमा युद्द भुमिमा खट्न सक्ने तैयारीमा थियो | उनले नुवाकोट तथा कीर्तिपुरमा बारम्बार हार्दा पनि फेरी उस्तै जोश-जाँगर सहित लडाई र आक्रमण गर्न सक्नुको पछाडी कस्तो सैन्य संरचना र तैयारी थियो - त्यो हेर्ने हो भने पृथ्वी नारायणलाई 'फुच्चे राजा' भन्नु कुतर्कको पराकाष्ठा हो |

त्यस्तै काठमाडौँको भ्रस्टाचार र कुशासनको कुरो पनि हावादारी हो | पृथ्वीनारायण शाहले लादेको नाकाबन्दीको दौरान जीवनयापन अत्यन्त कठिन हुँदा पनि आन्तरिक विद्रोह उठेन | भ्रस्टाचार र कुशासन भएको भए ४६ सालमा जस्तो जनान्दोलन हुन्थेन? पराजित तिनैजना राजाहरु "नैतिकताको मिशाल" थिए भन्ने कुरो इतिहासमा उल्लेखित सन्दर्भको सामान्य चिरफार गर्दा पनि थाहा लाग्छ | जयप्रकाशले अन्तिम इच्छाको रुपमा एउटा छाता, जुत्ता र सुराही मागे, रणजित मल्लले काशी-वास मागे, तेज नरसिंग मल्लले केहि पनि नमागी मौन वसे र आमरण अनसन रोजे | यदि भ्रस्टाचारको जगमा राज्य चलाउने राजा भएको भए तिनले त्यस्तो अन्त्य रोज्दैन थिए होला -  सम्झौता गरेर गोर्खाली राजालाई दर्बार बुझाएर आफु मोजमस्ती र थप भ्रस्टाचार गर्थे होला |

इन्द्रजात्राको दिन आक्रमण गर्दा कसैले प्रतिकार गरेनन भन्नु पनि "मुर्खता" सिवाय केहि होइन | त्यो त 'सुतेको मान्छेलाई थप्पड हान्दा गाला थाप्यो' भन्या जस्तो के | गोर्खाली सेनाले आक्रमणको घोषणा गरेर गरेको भए प्रतिकार कस्तो हुन्छ देख्थ्यो होला | मस्तीमा रमिरहेका सिमित सेनाको माझबाट जयप्रकाश सकुशल भाग्न सक्नुको मतलव के हो? त्यत्रो तैयारी, योजना, हात-हतियार, सेनाका साथ आएर घेरेर आक्रमण गर्दा समेत गोर्खाली सेनाले निहत्था राजा पकड्न सकेन  | प्रतिकार अवश्य भएको थियो, तर जस-जसले प्रतिकार गरे-ती काटीए र वांकीको गर्धनमा तरवार तेर्साएर 'मलाई राजा मान' भनि आदेश दिएको थियो भन्ने कुरो त लिखित इतिहासमा नै छ |

लडाई पूर्वको वास्तविकता के हो भने जयप्रकाश मल्लको दर्बारमा घात प्रतिघात चलिरहेको थियो | उनको बिरुद्द २ पटक सैनिक बिद्रोह समेत भएको थियो | दर्बार छोडेर छापामार शैलीमा ज्यान बचाउदै हिंडेको बेला गुहेस्वोरी मन्दिर नजिकको जंगलमा उनलाई दर्बार समर्थित सेनाले झन्डै मारेका थिए, तर उनले आफ्नो नेतृत्व कौशल देखाउदै उनलाई मार्न आएको सेनापतिलाइ नै 'कन्भिन्स' गराई तिनै सेनाको बलमा फेरी दर्बारमा विपक्षीलाई तह लगाई राज्य गर्न सफल भएको कुराहरु इतिहासमा उल्लेख छ | पाटनको दर्बारमा पनि भारदार हरु बीच अनेक किसिमको शक्ति संघर्ष थियो | यस्तो विबाद र शक्ति-संघर्षको अन्यौल अवस्थामा राज्य संयन्त्र निष्प्रभावी भै शासन सत्ता कम्जोर हुनु स्वभाबिक नै हो | तर त्यो शासनलाइ कुशासन भन्ने कि कम्जोर शासन भन्ने कि के भन्ने ? कम्जोर शासन कुशासन हुने भए संसार भरको 'मिलिजुली सरकारहरु' कुशासन भन्नु पर्ने होला, तानाशाहहरु त बलिया हुन्छन | हैन जनतालाई दुख दिने शासनलाइ कुशासन भन्ने भए जयप्रकाश, तेजनर्शिंग वा रणजित मल्लले जनतालाई शासन सत्ताको माध्यमबाट  के दु:ख दिए ? त्यो स्पस्ट हुनु पर्यो - यत्तिकै हावाको तालमा कुशासन भनेर 'दरिद्र पूर्वाग्रह' प्रदर्शन गर्न 'भिम उपाध्याय' जस्तो मान्छेलाई नसुहाउने |    

काठमान्डू उपत्यकामा आक्रमण तथा गोर्खाली राज्य विस्तार गर्ने दौरान २००० बाहुनहरु त तिर्थ यात्री, घुमुवा, जोगी, वैरागी, गोर्खाली अत्याचारबाट भागेको भगुवा  इत्यादिको रुपमा गुप्तचरी गर्न र गोर्खाली आतंकको खबर फैलाई मनोबैज्ञानिक युद्द लड्न प्रयोग गरेका थिए | यस्तो युद्द रणनीति त्यो बेलाको नेपालमा नौलो रणनीति थियो | संसारको इतिहास साक्षी छ, जसले नौलो युद्द रणनीति सफल बनाउछ उसले युद्द जित्छ - यस्तै कारण गोर्खाली सेनाले युद्दमा विजय पाउदै गयो | गोर्खाली राजालाइ बेलायति युद्द सल्लाहकारको कृपाले यस्तो सफलता हासील भएको थियो | त्यसबाहेक नेपालमंडल आक्रमणको पुर्व सन्ध्यामा ८०० नाल राइफल बेलायतीले गोर्खालाई उपलब्ध गराएको तथ्य खुलेको छ | यी सबै कुराहरु पन्छाएर "क्व: जू पा: त्वनासिं त्व:धू पा:" शैलीमा कुतर्क पेश गर्दै मल्लकालीन राज्यलाई 'भ्रष्टाचार पराकाष्टमा पुगेको थियो, कुशासनले गाँजेको थियो, जनता वाक्क भएका थिए, जब इन्द्रजात्राको दिन पृथ्वीनारायणले आक्रमण गरे त्यो बेला कसैले पनि प्रतिकार गरेनन् । त्यस्तो बलवान राज्यलाइ सजिलै हातमा लिए पृथ्वीनारायण शाहले ।' भन्दै आफ्नो कुतर्कहरु ठेल्नु - बाहुनबादी शैलीको जिम्दो जाग्दो उदाहरण पेश गर्नु हो |




यी विचारहरु Yeom Gurung ले पोस्ट गरेको निम्न कुरोको प्रतिक्रियाको रुपमा उठेको हो |

"katako kuralai kata lagera jodiyecha...k prithivi narayan sahale nepal bistar garnu vanda adhi bhim upadhyayale vane jasto vrastachar ko akhada baneko thiyo ta malla rajya haru...ti purana saskritik sampada haru herdata tyo belanai kathmandule bikashko chalang mareko hainara feri kina janne bujne haru bata nai yasari itihash mathi galat prahar garidaicha...Bhim Upadhyaya · 832 subscribers

समृद्ध काठमाण्डौं राज्यको अन्तिम मल्ल राजा जयस्थिति मल्ल थिए । उनी चक्रवर्ति राजा मानिन्थे । तर पनि पृथ्वीनारायण जस्ता फुच्चे राजाले उनलाइ पराजीत गरी काठमाण्डौंलाइ आफ्नो राज्य बनाउन सके । किन यो संभव भयो भन्ने कुरा स्मरणयोग्य छ । त्यो बेला काठमाण्डौंमा भ्रष्टाचार पराकाष्टमा पुगेको थियो, कुशासनले गाँजेको थियो । जनता वाक्क भएका थिए । जब इन्द्रजात्राको दिन पृथ्वीनारायणले आक्रमण गरे त्यो बेला कसैले पनि प्रतिकार गरेनन् । त्यस्तो बलवान राज्यलाइ सजिलै हातमा लिए पृथ्वीनारायण शाहले । अहिलेको नेपालको अवस्था त्यस्तै छ, यसबेला त शासक पनि कमजोर छ, दलका नेताहरुको नेतृत्व क्षमता लुतोग्रस्त छ । यस्तोमा खाली आन्दोलन गर्ने कुरा गर्ने दलहरुको पछि जनता लाग्ने छैनन् त्यो आन्दोलन त्यसै तुहिने छ । सबैभन्दा राम्रो विकल्प भनेको सहमति हो द्वन्दले समाधान देखिने अवस्था नै छैन । दलको कुरामा कसैलाइ पत्यारै छैन ।"

Saturday, November 10, 2012

बलिहाङ तङ्नाम मनाउने मुन्धुमहरु अनि किराती पर्वहरु माथी हिन्दु अतिक्रमण....

बलिहाङ तङ्नाम मनाउने मुन्धुमहरु अनि किराती पर्वहरु माथी हिन्दु अतिक्रमण....

किरात लिम्बूहरूमा चेलीले माइतीलाई फूल माला लगाइदिन हुँदैन अर्थात् चेली माइतीमा फूल आदान प्रदान गर्नु हुंदैन र त्यसो गरेमा ठूलो आपद/विपत आइलाग्छ भन्ने कुरा हाम्रो मुन्धुमले निर्देश गरेकाले हाम्रो किरात लिम्बू जातिमा चेलीले माइतीलाई फूलमाला लगाई भाइटीका गर्ने चलन छैन । कसै कसैले हिन्दूहरूको प्रभावमा परी देखासिकी गर्नु भनेको आफ्नो स्वेच्छाको कुरो हो । यसबारे मुन्धुमहरूमा विस्तृत वर्णन गरिएका सम्पूर्ण कुराहरू यो छोटो लेखमा उल्लेख गरिरहन सम्भव नहुने भएकोले निम्नानुसार सारांश मात्र प्रस्तुत गरेको छु । १, सोधुङ्गेन् लेप्मुहाङपुत्र तेन् तुम्याङ बाजाइबाले आफ्नी श्रीमती लुप्ली वदनहाङमाको सल्लाहअनुसार आफना चेली इरेरे इधुङ्लुङमाको कुनियतको बदला लिन विषयुक्त फूलको गुच्छाले चेली इरेरे इधुङलुङमाको स्तनमा हिर्काएकोले नौ दिनसम्म रोगिएर इरेरे इधुङलुङमाको मृत्यु भएको हुँदा हामी किरात लिम्बूहरूमा चेली/माइतीबीच फूल आदानप्रदान गर्नु हुंदैन भनी मुन्धुमले निर्देश गरेको छ । २, केजङफेक्वाका सन्तानमा छोरै/छोराहरू मात्र भएकोले उनको छोरी पाउने उत्कट इच्छा भयो। श्रीमतीले छोरी जन्माए पछि छोराहरू जति सबैलाई खाल्टामा पुरी मार्ने बाबुको निर्दयिताबाट बच्न सबै छोराहरू कहिल्यै घर नर्फकनेगरी जंगलबास गए । छोरी बढेर जान्नेबुझ्ने भएपछि आफ्ना माइतीहरू बाबुको निर्दयिताले गर्दा वनबास गएका कुरा आफ्नी आमाबाट थाहा पाइन् । माइतीहरू खोज्दै जंगलमा भौतारिंदा सोधुङगेन लेप्मुहाङमाङको दयाले माइतीहरू पत्ता लगाउने विगुतको डल्ला उनको हातमा पर्‍यो । त्यो विगुत डल्ला गुडाई पठाउँदा जहाँ अडिन्छ त्यहीँ नै उनका माइतीहरू भेटिए । चेली एकेरा मेरिहाङमा र माइतीहरूमध्ये जेठा सगेक्सो समेल्लाहाङ भएको कुरा आपसमा परिचय भयो । यसरी माइतीहरूसँग रहँदा बस्दा एकदिन जङ्गलमा घुम्दा अति सुन्दर फूल मेरिहाङमाले देख्दा यस्तो सुन्दर फूल त मेरा माइतीहरूको लागि माला उनी लगाइदिन पाए कति राम्रो हुन्थ्यो भनी त्यो फूल टिप्न खोज्दा उनका सबै माइतीहरू कागहरूको रुप धारणा गरी बथानमा परिणत भएछन् । यस्तो दुर्भाग्य भएपछि माइतीहरूसँगको विछोडमा एकेरा मेरिहाङमा फेरि जङ्गलमा भौतारिरहिन्। कसैसँग नबोली रूखमा बसेर ताग्येरा निङवाफुमाङको ध्यान गरेपछि तिम्रा माइतीहरूसँग भेट हुनेछ भनी उनै साधुको भेषमा प्रकट भएका सोधुङगेन लेप्मुहाङमाङ मेरीहाङमालाई आश्वासन दिई अल्पिए । यस्तैमा एकदिन त्यस देशका राजकुमार जङ्गलमा शिकार खेल्दै आउँदा अति सुन्दरी मेरिहाङमालाई राजकुमारी बनाउने उद्देश्यले दर्बारमा लिई गए । तर मेरिहाङमालाई वारम्बार आफू र आफना धाईआमाले बोलाउदा पनि उनको ध्यान नखुलेकोले (नबोलेकोले) पुनः जङ्गलमा लगी मार्ने आदेश राजकुमारले आफ्ना मानिसहरूलाई दिए । तँ मार्ने कि म मार्ने भनी राजकुमारका मानिसहरूमा हानथाप हुँदाहुँदै ठूलो आँधीबेहरीका साथ ती काग भई गएका मेरिहाङमाका माइतीहरू सबै मानिसहरूको रूपमा प्रकट भई ती राजकुमारका मानिसहरूलाई हमला गरी मारी राजदर्बार समेत कब्जा गरी चेली र माइतीहरू सबै आनन्दले त्यस देशको राज्य गरेको कुरा मुन्धुममा उल्लेख भएकोले किरात लिम्बूहरूमा चेली माइतीमा फूल आदानप्रदान गर्न खोज्दा आपद/विपद निम्त्याउने काम गर्नु हुदैन भनी मुन्धुमले निर्दिष्ट गरेको छ । माथि उल्लेखित दुइ थरीका मौलिक मुन्धुमका आख्यायिक विवरणहरूबारे विस्तृत अध्ययन र विश्लेषण गरेर अझै परिमार्जित एवम् आधिकारिक निष्कर्षनिकाल्न लिम्बू समाज प्रयासरत हुनुपर्छ भन्ने यो कलमीको भनाई छ । भारतबाट लखेटिई शरणार्थीका रुपमा नेपाल प्रवेश गरेका आर्यजनहरूको नेपालमा आगमन हुनुअघि नेपाल अधिराज्यभर नै र पृथ्वीनारायण शाहको तथाकथित नेपाल एकिकरण पश्चात वि.स. १८३९ सम्म किरात प्रदेश लिम्बुवानमा दशैँ भन्ने शव्द समेत कसैलाई थाहै थिएन । यिनीहरूले आफूसँगै नेपाल भित्य्राइएको दशैँ हाम्रो हुँदै होइन भनी सप्रमाण मेरो लेख धेरै पटक विभिन्न पत्रिकाहरूमा प्रकाशित भइसकेका छन् । यस्तै बलिहाङ तङनामताका हिन्दूहरूद्धारा गरिने भाइटीका पनि माथि उल्लिखित प्रमाणका आधारमा हामी किरात लिम्बूहरूको हुँदै होइन । त्यसमा पनि हामी किरात लिम्बूहरूमा चेली र माइतीबीच फूल आदान प्रदान गर्न हुँदैन भन्ने कुरा माथि उल्लिखित दुवै मुन्धुम सारांशहरूले प्रष्ट पारेकै छ । तर जातीय पहिचान र अस्तित्वलाई तिलाञ्जली दिएर वर्णबिभाजनमा आधारित हिन्दू धर्ममा विलिन हुँदै आफू स्वयम् शूद्रको कोटीमा बस्न मञ्जुर गरी दशैंमा जमराटीका र तिहारमा भाइटीकाको सप्तरङ्गी टीका निधारमा टाँसी हिँड्न हाम्रा समाजका पढेलेखेका अगुवा लिम्बूहरू गर्व गर्छन भने त्यस्ताहरूले लिम्बू हौँ भनी परिचय दिएको देख्दा साह्रै दुःख लाग्छ । हरेक व्यक्तिलाई आफूलाई मनपरेको धर्म ग्रहण गर्ने नैर्सर्गिक अधिकार छ । कसैको धर्ममा हस्तक्षेप गर्ने कसैलाई अधिकार छैन । आ-आफ्नो धर्मसंस्कारले निर्दिष्ट गरेअनुसारको आचरण सम्बन्धित धर्मावलम्बीको हुनै पर्छ पनि । तर किरात धर्मसंस्कार भनेर सत्यहाङमाहरूले हिन्दू धर्मसंस्कारका कर्मकाण्ड गरेझैँ र मौलिक मुन्धुमवादी किरात धर्मावलम्बीहरूबाट गर्दै नगरी आएको छोरीको विवाहमा ज्वाईं र छोरीको गोडा धोएर कन्यादान दिनेजस्ता कामचाहिँ हुनु भएन। स्वधर्मसंस्कार हुँदाहुँदै परधर्म ग्रहण गर्नु नै आफू मासिने काम गर्नु हो । मौलिक किरात चाड वलिहाङ तङनामलाई ओझेलमा पार्ने किसिकका तियाहा (तिहारताका) कागपूजा, कुकुरपूजा, गाईपूजा -तथाकथित धनधान्यका मालिक (लक्ष्मीपूजा), गोरुपूजा (गोवर्द्धन पूजा), र भाइ पूजासँगका प्रसङ्ग जोडेर आर्यजनहरूले आफूले सक्दो काल्पनिक कसरत गरे तापनि वलिहाङ तङनामताका फाइलो(भैलो) तथा देउसी खेल्ने सम्पूर्ण हिन्दू धर्मावलम्बीहरूको मुखबाट "हामी त्यसै आएनौं, वलिराजाले पठाए" भन्नेजस्ता वलिहाङ (बलिराजा) को प्रसस्तिबारे स्वतस्फूर्त रूपमा निक्लने जनजिब्रोलाई आजसम्म कसैले रोक्न सकेका छैनन् मात्र होइन कि यो तियाहा (तिहार) चाड हिन्दू धर्मग्रन्थ श्रीमद्भागवत पुराणमा आर्यपात्र विष्णुद्वारा अनार्य पात्र वलिहाङ (बलिराज)को अवसान गराएको कथालाई नियाल्दा हिन्दू धर्मावलम्बीहरूले बलिहाङ (बलिराजा)को अस्तित्वलाई निर्विवाद रूपमा स्वीकारेकै छन् । अतः अतिदानी (दानवीर), प्रजावत्सल, आध्यात्मिक व्यक्तित्वका धनी, ख्यातीप्राप्त किरात राजा वलिहाङको जीवनगाथासँग जोडिएको 'बलिहाङ तङनाम' तियाहा (तिहार) किरातहरूको मौलिक चाड हो भनी किरात लिम्बूहरूको एक मात्र जातीय प्रतिनिधिमूलक सामाजिक संस्था किरात याक्थुङ चुम्लुङले ठोकुवा गरिसकेको कुरा हामीले कहिल्यै भुल्नु हुन्न । २०६२/६/४/३

सान्दर्भिक श्रोतहरूः-

१, किरात इतिहास तथा संस्कृति, ले.इमानसिंह चेम्जोङ
२, मुन्धुमसावा दुर्गाप्रसाद फोपाहाङ, तेह्रथुम खाम्लालुङ

मौलिक किरात धर्म-संस्कारबाट

- मञ्जुल याक्थुम्बा,

Hotel Housekeeping Rules

While all hotels are different in the individual policies they use, most follow a basic set of housekeeping guidelines. Designed to keep the guests comfortable, the rooms clean and the service efficient and quick, these rules and guidelines offer a good window into common hotel housekeeping principles, rules and policies.
  1. Before Entry

    • According to Alberta Hotels and Lodges Association, the first rule of hotel housekeeping is to knock and make your presence known before entering a room. Housekeepers should identify themselves by saying "Housekeeping," and allow the guest time to respond. If there is no response, the housekeeper may enter the room.

    Maintenance Check

    • Many hotels have housekeeping check the room's lights, running water, locks, windows, air conditioner/heater and other electronics during each room cleaning. This is to ensure that everything is in working order for the next guest. It is generally done before cleaning the room to ensure that no marks or dirt are left behind from the check.

    Cleaning

    • Housekeeping's primary goal is to clean the hotel rooms between guests. This includes changing all of the bedding, making the bed, vacuuming the carpet and washing the hard floors. The cleaning process also includes a strict cleaning of the bathroom to ensure that it remains sanitary. Housekeeping will also dust and clean any hard surfaces and furniture within the room as well as all the glass and windows.

    Replacing Items

    • It is good housekeeping practice to replace disposable things in between room occupancy. For instance, housekeeping commonly replaces used soap, shampoo, disposable cups and other similar items. They'll also empty the trash and clean out any ashtrays.

    Final Check

    • During the last portion of housekeeping, the housekeeper or a manager doublechecks everything that was cleaned. The housekeeper will go through the drawers, under the beds and in the closets for anything left behind by guests, passing lost items to a manager.

    Theft Rules

    • Hotels usually have strict rules in place that guard against employees stealing from guests. This includes anything housekeeping may find after a guest has checked out. Typically, housekeepers are required to attach a slip to the left-behind item recording the date, the room the item was found in and the housekeeper's name. Hotels will fire housekeepers who steal from guests and press legal charges.

Friday, November 9, 2012

The Salvation Army........

The Salvation Army

The Salvation Army
The Salvation Army.svg
Classification Reformed
Orientation Holiness
Leader Linda Bond
Geographical areas Worldwide
Headquarters City of London, United Kingdom
Founder William Booth
Origin 1865
London, United Kingdom
Separated from Methodism
Congregations 15,175[1]
Members 1,442,388[1]
Ministers 25,974[1]
Official website www.salvationarmy.org
The Salvation Army is a Christian denomination and international movement known for its charity shops and other charity work, operating in over 120 countries.[2] The organisation was founded in 1865 in the United Kingdom by William and Catherine Booth as the North London Christian Mission, operating with a quasi-military structure, which has been retained to the present day.[3] The theology of the Salvation Army is mainstream Methodist although it is distinctive in government and practice. The Army's doctrine follow mainstream Christian beliefs, and its articles of faith emphasise God's "saving purposes". Its objects are "the advancement of the Christian religion… of education, the relief of poverty, and other charitable objects beneficial to society or the community of mankind as a whole."[4]

Contents

History

The Salvation Army founder, William Booth
Women's dormitories operated by The Salvation Army, Washington, D.C. c. 1920
The Salvation Army was founded in London's East End in 1865 by one-time Methodist minister William Booth and his wife Catherine. Originally, Booth named the organization the East London Christian Mission. The name The Salvation Army developed from an incident on 19–20 May. William Booth was dictating a letter to his secretary George Scott Railton and said, "We are a volunteer army." Bramwell Booth heard his father and said, "Volunteer! I'm no volunteer, I'm a regular!" Railton was instructed to cross out the word "volunteer" and substitute the word "salvation".[5] The Salvation Army was modeled after the military, with its own flag (or colours) and its own hymns, often with words set to popular and folkloric tunes sung in the pubs. Booth and the other soldiers in "God's Army" would wear the Army's own uniform, for meetings and ministry work. He became the "General" and his other ministers were given appropriate ranks as "officers". Other members became "soldiers".[6]
When William Booth became known as the General, Catherine was known as the "Mother of The Salvation Army". William preached to the poor, and Catherine spoke to the wealthy, gaining financial support for their work. She also acted as a religious minister, which was unusual at the time; the Foundation Deed of the Christian Mission states that women had the same rights to preach as men. William Booth described the organization's approach: "The three ‘S's’ best expressed the way in which the Army administered to the 'down and outs': first, soup; second, soap; and finally, salvation."[7]
In 1880, the Salvation Army started its work in three other countries: Australia, Ireland, and the United States. It was not always an official officer of the Salvation Army who started the Salvation Army in a new country; sometimes Salvationists emigrated to countries and started operating as "the Salvation Army" on their own authority. When the first official officers arrived in Australia and the United States, they found groups of Salvationists already waiting for them.
The Salvation Army's main converts were at first alcoholics, morphine addicts, prostitutes and other "undesirables" unwelcome in polite Christian society, which helped prompt the Booths to start their own church.[8] The Booths did not include the use of sacraments (mainly baptism and Holy Communion) in the Army's form of worship, believing that many Christians had come to rely on the outward signs of spiritual grace rather than on grace itself.[9] Other beliefs are that its members should completely refrain from drinking alcohol (Holy Communion is not practised), smoking, taking illegal drugs and gambling.[10] Its soldiers wear a uniform tailored to the country in which they work; the uniform can be white, grey, navy, fawn and are even styled like a sari in some areas. Any member of the public is welcome to attend their meetings.
As the Salvation Army grew rapidly in the late 19th century, it generated opposition in England. Opponents, grouped under the name of the Skeleton Army, disrupted Salvation Army meetings and gatherings, with tactics such as throwing rocks, bones, rats, and tar as well as physical assaults on members of The Salvation Army. Much of this was led by pub owners who were losing business because of the Army's opposition to alcohol and targeting of the frequenters of saloons and public houses.[11]
The Salvation Army's reputation in the United States improved as a result of its disaster relief efforts following the Galveston Hurricane of 1900 and the 1906 San Francisco earthquake. The establishment of Victorian bell-ringers raising charity today "helps complete the American portrait of Christmas", with over 25,000 volunteers taking up kettles over the holiday period in the U.S. alone.[8] The church remains a highly visible and sometimes controversial presence in many parts of the world.
In 1994, the Chronicle of Philanthropy, an industry publication, released the results of the largest study of charitable and non-profit organization popularity and credibility. The study showed that The Salvation Army was ranked as the 4th "most popular charity/non-profit in America" of over 100 charities researched with 47% of Americans over the age of 12 choosing Love and Like A Lot for The Salvation Army.[12]
Charity Watch rates the Salvation Army an "A-" to an "A".[13]

Current organization and expenditures

The Salvation Army International Headquarters in London
As of 22 May 2012 the Salvation Army operates in 125 countries and provides services in 175 different languages. For administrative purposes, the organization divides itself geographically into territories, which are then sub-divided into divisions. In larger areas, regional and area commands are also introduced as sub-divisions of divisions. Each territory has an administrative hub known as territorial headquarters (THQ). Likewise, each division has a divisional headquarters (DHQ). Each of these territories is led by a territorial commander who receives orders from the Salvation Army's International Headquarters in London. A territory is normally led by an officer holding the rank of colonel (for small territories)or commissioner for larger territories. In some countries, the work of The Salvation Army may be called a command, led by a command commander. A larger command is typically led by an officer holding the rank of colonel.
The worldwide expansion of Salvation army
Its claimed membership (as quoted from 2010 Year Book) includes 16,938 active and 9,190 retired officers, 1,122,326 soldiers, 189,176 Adherents, 39,071 Corps Cadets, 378,009 Junior Soldiers, around 104,977 other employees and more than 4.5 million volunteers. Members of The Salvation Army also include "adherents", these are people who do not make the commitment to be a soldier but who formally recognize The Salvation Army as their church. (According to the 2006 Salvation Army Year Book, in the United States there are 85,148 Senior Soldiers and 28,377 Junior Soldiers, 17,396 Adherents and around 60,000 employees.)
The Army's leader, General Linda Bond, was elected to this position on 31 January 2011, by The High Council of The Salvation Army. She assumed the rank of General and the mantle of International Leadership at 00:01hrs on 2 April 2011.
The monument to the Salvation Army in Kensico Cemetery
The Salvation Army is one of the world's largest providers of social aid[citation needed], with expenditures including operating costs of $2.6 billion in 2004, helping more than 32 million people in the U.S. alone. In addition to community centers and disaster relief, the organization does work in refugee camps, especially among displaced people in Africa. The Salvation Army has received an A- rating from the American Institute of Philanthropy. In the United Kingdom, The Salvation Army is no longer the largest non-governmental provider of social services; however provides a significant service to people in need. The Salvation Army is the second largest charity in the United States, with private donations of almost $2 billion for the fiscal year ending September 30, 2007.[14]
In 2004, the Army in the United States received a $1.6 billion donation in the will of Joan B. Kroc, third wife of former McDonald's CEO Ray Kroc. This donation was among the largest individual philanthropic gifts ever given to a single organization. The donation came with certain restrictions that caused some controversy.[15]
The International Congress of The Salvation Army is normally held every 10 years[16] as a conference for all Salvationists from around the world to meet. The first such conference took place in London, UK, from 28 May to 4 June 1886, and subsequent Congressional meetings were held sporadically until 1904 and then 1990.[17] The seventh International Congress in Atlanta, GA, USA, from 28 Jun to 2 Jul 2000, was the first held outside of the UK.[18] The next International Congress has been scheduled for July 2015, in commemoration of the 150th Anniversary of The Salvation Army's founding.

Beliefs

The beliefs of the Salvation Army rest upon these eleven doctrines:[19]
1. We believe that the Scriptures of the Old and New Testaments were given by inspiration of God, and that only they constitute the Divine rule of Christian faith and practice.
2. We believe that there is only one God, who is infinitely perfect, the Creator, Preserver, and Governor of all things, and who is the only proper object of religious worship.
3. We believe that there are three persons in the Godhead – the Father, the Son and the Holy Spirit, undivided in essence and co-equal in power and glory.
4. We believe that in the person of Jesus Christ the divine and human natures are united, so that he is truly and properly God and truly and properly man.
5. We believe that our first parents were created in a state of innocence, but by their disobedience they lost their purity and happiness, and that in consequence of their fall all men have become sinners, totally depraved and as such are justly exposed to the wrath of God.
6. We believe that the Lord Jesus Christ has by his suffering and death made an atonement for the whole world so that whosoever will may be saved.
7. We believe that repentance towards God, faith in our Lord Jesus Christ, and regeneration by the Holy Spirit, are necessary to salvation.
8. We believe that we are justified by grace through faith in our Lord Jesus Christ and that he that believeth hath the witness in himself.
9. We believe that continuance in a state of salvation depends upon continued obedient faith in Christ.
10. We believe that it is the privilege of all believers to be wholly sanctified, and that their whole spirit and soul and body may be preserved blameless unto the coming of our Lord Jesus Christ.
11. We believe in the immortality of the soul; in the resurrection of the body; in the general judgment at the end of the world; in the eternal happiness of the righteous; and in the endless punishment of the wicked.
Soldiers affirm that they will give "as large a proportion of my income as possible" to the Salvation Army.[19]
The ordination of women is permitted in the Salvation Army. Salvation Army officers were previously allowed to marry only other officers (this rule varies in different countries); but this rule has been relaxed in recent years. Husbands and wives usually share the same rank and have the same or similar assignments—the major exception to this is the General's spouse, who is given the rank of Commissioner.
The organization will not appoint 'practising' homosexuals to posts as ministers, preferring the heterosexuals "whose values are consistent with the church's philosophy."[20]
Officers are given 'Marching Orders' to change ministries within The Salvation Army. Usually, officers are given new Marching Orders every two to five years and reassigned to different posts, sometimes moving great distances.
The denomination does not celebrate the Christian sacraments of Baptism and Holy Communion; although its officers conduct marriages, it holds the traditional Protestant belief that marriage was not instituted by Christ and therefore is not a sacrament.

Life issues

The Salvation Army opposes euthanasia and assisted suicide, and accepts abortion only in extreme cases such as to save the life of the mother. Their official statement says: "The Salvation Army believes in the sanctity of all human life and considers each person to be of infinite value and each life a gift from God to be cherished, nurtured and redeemed. Human life is sacred because it is made in the image of God and has an eternal destiny. (Genesis 1:27) Sacredness is not conferred, nor can it be taken away by human agreement."
It is also against the death penalty: "The Salvation Army recognises that the opinions of Salvationists are divided on the moral acceptability of capital punishment and its effectiveness as a deterrent. However, to advocate in any way the continuance or restoration of capital punishment in any part of the world would be inconsistent with the Army’s purposes and contrary to the Army’s belief that all human life is sacred and that each human being, however wretched, can become a new person in Christ."

LGBT issues

Practising homosexuals are "ineligible for full membership" in The Salvation Army.[21] However, The Salvation Army offers its services to all who are in need, regardless of sexual orientation, and opposes the abuse of people based on sexual orientation.[22] The organisation also believes Christians who are attracted to the same sex should "embrace celibacy as a way of life."[23]
In June 2012, a media relations officer in the Australian branch of the organisation, Major Andrew Craibe, struggled during an interview on Lesbian and Gay radio station Joy 94.9 when questioned on Salvation Army beliefs and doctrines on sexuality when he appeared to agree with scripture that all practicing homosexuals be put to death, as it was part of the church's "belief system".[24] The Salvation Army later apologised for any offense caused by comments made by Major Craibe and reaffirmed their support in helping members the Gay and Lesbian community.[25]

Symbols

Flag

Standard of The Salvation Army (Anglophone Version)
The Salvation Army flag is a symbol of the Army's war against sin and social evils. The red on the flag symbolizes the blood shed by Jesus Christ, the yellow for the fire of the Holy Spirit and the blue for the purity of God the Father.
The star contains the Salvation Army's war cry, 'Blood and Fire'. This describes the blood of Jesus shed on the cross to save all people and the fire of the Holy Spirit which purifies believers.
The flag precedes outdoor activities such as a march of witness. It is used in ceremonies such as the dedication of children and the swearing-in of soldiers. It is sometimes placed on the coffin at the funeral of a Salvationist. The Salvation Army term used to describe the death of a Salvationist is that of the deceased being "promoted to glory".

Crest

Crest of The Salvation Army (Anglophone version)
The oldest official emblem of The Salvation Army is the crest.
In 1878 Captain W.H. Ebdon suggested a crest, and in 1879 it was to be found on the letterhead of the Salvation Army Headquarters. The captain's suggested design was changed only slightly and a crown was added.
The meaning of the crest:
The cross: The cross of the Lord Jesus Christ
The "S": Salvation from sin through Jesus
The ray on the outside of the circle: The Fire of the Holy Spirit
The dots: The Truth of the Gospel
The swords: Spiritual Warfare
"Blood and Fire": The Blood which was shed by Jesus for our sins and the Fire of the Holy Spirit

Red Shield

The Salvation Army logo (Anglophone Version)
The Red Shield has its origins in Salvation Army work during wartimes. At the end of the 19th century, Staff-Captain Mary Murray was sent by William Booth to support British troops serving in the Boer War in South Africa. Then, in 1901, this same officer was given the task of establishing the Naval and Military League, the forerunner of the Red Shield Services.
Salvation Army officers serving in the Red Shield Services in wartime performed many functions. The Doughnut Girls of World War I are an early example, serving refreshments to troops in the trenches. They also provided first aid stations, ambulances, chaplaincy, social clubs, Christian worship and other frontline services.[26]
This symbol is still used in Blue Shield Services that serve the British Armed Forces but it is widely used as a simple, more readily identifiable symbol in many Salvation Army settings. It is common to see the Red Shield used on casual Salvation Army uniform.[27]
In Australia, the Red Shield has become one of the country's most identified and trusted brands, leading the Australian Salvation Army to prefer to use this symbol over the crest on its uniform, corps buildings and advertising materials. In the 5th Volume of Australian Superbrands it was recorded that "Research reveals that the popular Salvation Army slogan ‘Thank God for the Salvos’ has almost total recognition amongst the Australian public, achieving 93 per cent aided awareness".[28]
The Salvation Army consistently comes out in research as the charity to which people would most like to donate (named spontaneously).
Similarly the Red Shield logo is highly desired by companies wishing to link their brand with a solid emblem of care and compassion.
The uniform also gives the Salvos a very visible presence, often creating a sense that they are ‘everywhere’, although uniformed Salvationists are actually a very small percentage of the Australian population.[29]

Uniform

Salvation Army officers and soldiers often wear uniforms. The idea that they should do so originated with Elijah Cadman who, at The Salvation Army's 'War Congress' in August 1878 said "I would like to wear a suit of clothes that would let everyone know I meant war to the teeth and salvation for the world". The uniform identifies the wearer as a Salvationist and a Christian. It also symbolises availability to those in need. The uniform takes many forms internationally but is characterized by the 'S' insignia for 'Salvation' and carries the meaning 'Saved to Serve', or 'Saved to Save'.[citation needed] Other letters are substituted to conform with local language.

Tartan

The Salvation Army Dress Tartan
Since 1983 there has been an official Salvation Army tartan. It was designed by Captain Harry Cooper, for the Perth Citadel Corps Centenary commemoration. It is based upon the colours of the Salvation Army Flag, with which it shares the same symbolism. However, it is rarely seen outside Scotland.[30]

Salute

The Salvation Army has a unique form of salute which involves raising the right hand above shoulder-height with the index finger pointing upwards. It signifies recognition of a fellow citizen of heaven, and a pledge to do everything possible to get others to heaven also.[31] In the case of saluting in response to applause, in circumstances such as a musical festival or being applauded for a speech, it also signifies that the Salvationist wishes to give Glory to God and not themselves.
In some instances, the salute is accompanied with a shout of 'hallelujah!'

Services

Music playing

As the popularity of the organization grew and Salvationists worked their way through the streets of London attempting to convert individuals, they were sometimes confronted with unruly crowds. A family of musicians (the Frys, from Alderbury, Wiltshire) began working with the Army as their "bodyguards" and played music to distract the crowds.[32]
The tradition of having musicians available continued and eventually grew into standard brass bands. These are still seen in public at Army campaigns, as well as at other festivals, parades and at Christmas. Across the world the brass band has been an integral part of the Army’s ministry and an immediately recognizable symbol to Salvationists and non-Salvationists alike. The Salvation Army also has choirs; these are known as Songster Brigades, normally comprising the traditional soprano, alto, tenor and bass singers. The premier Songster Brigade in the Salvation Army is the International Staff Songsters (ISS).
The standard of playing is high and the Army operates bands at the international level, such as the International Staff Band (a brass band) which is the equal of professional ensembles although it does not participate in the brass band contest scene, and territorial levels such as the New York Staff Band. Some professional brass players and contesting brass band personnel have Salvation Army backgrounds. Many Salvation Army corps have brass bands that play at Salvation Army meetings, although not all.
The Army tradition in music is to use the popular idiom of the day to reach people for Jesus. The Army's Joy Strings were a hit pop group in the 1960s and early 1970s in the UK and beyond, reaching the charts and being featured on national television. Another popular band is The Insyderz, an American ska-core group popular in the 1990s and early 2000s. Hundreds of current bands carry on this Salvation Army tradition, such as New Zealand's Moped, Chamberlain, Vatic, Agent C, and The Lads; England's Electralyte; Australia's Soteria Music Ministries and Escape; and America's transMission, The Singing Company, HAB, BurN, and CJD – Cookies, Juice, & Donuts. Saytunes is a website designed to encourage and promote these contemporary Salvation Army bands and artists.
Another significant musical feature of the Salvation Army is its use of tambourines. With coloured ribbons representing the colours of the Salvation Army flag, timbrels play an integral facet of music in the Salvation army. They are mainly played by women.
Local corps usually sing contemporary worship music songs in Sunday worship services, as well as traditional hymns and music accompanied by the brass band.

Ensembles

Today it is becoming common in Salvation Army corps not to have a full brass band. This is reflective for many social and cultural reasons.[citation needed] Some Salvation Army corps make use of smaller ensembles of musicians. Often this ensemble consists simply of a guitar, piano or a keyboard, drums and sometimes a bass guitar and other instruments, especially during "Youth Fellowships".[citation needed]
The music played does tend to also take on a more contemporary style as is reflected in modern music today. The early Salvation Army bands were known for their excitement and public appeal, and the modern ensemble keeps to this ideology. Traditional hymns are still used in worship services and these are blended with other musical pieces from Christian Music Publishers such as Vineyard Music, Hillsong, and Planet Shakers to name but a few.

Disaster relief

In the USA The Salvation Army's first major forays into disaster relief resulted from the tragedies of the Galveston Hurricane of 1900 and the 1906 San Francisco earthquake. The Salvationists' nationwide appeals for financial and material donations yielded tremendous support, enabling the Army to provide assistance to thousands. General Evangeline Booth, when she offered the services of Salvationists to President Woodrow Wilson during the First World War, thrust Salvation Army social and relief work to newer heights. Today the Salvation Army is best known for its charitable efforts.
The Salvation Army is a non-governmental relief agency and is usually among the first to arrive with help after natural or man-made disasters. They have worked to alleviate suffering and help people rebuild their lives. After the Indian Ocean tsunami in 2004, they arrived immediately at some of the worst disaster sites to help retrieve and bury the dead. Since then they have helped rebuild homes and construct new boats for people to recover their livelihood. Members were prominent among relief organizations after Hurricane Hugo and Hurricane Andrew and other such natural disasters in the United States. In August 2005, they supplied drinking water to poor people affected by the heat wave in the United States. Later in 2005 they responded to hurricanes Katrina and Rita. Most recently they have helped the victims of the May 2006 Indonesian Earthquake.
The William Booth Memorial Training College, Denmark Hill, London: The College for Officer Training of The Salvation Army in the UK
Since Hurricane Katrina struck the Gulf Coast, The Salvation Army has allocated donations of more than $365 million to serve more than 1.7 million people in nearly every state. The Army’s immediate response to Hurricane Katrina included the mobilization of more than 178 canteen feeding units and 11 field kitchens which together have served more than 5.7 million hot meals, 8.3 million sandwiches, snacks and drinks. Its SATERN (Salvation Army Team Emergency Radio Network)[33] network of amateur ham-radio operators picked up where modern communications left off to help locate more than 25,000 survivors. And, Salvation Army pastoral care counselors were on hand to comfort the emotional and spiritual needs of 277,000 individuals. As part of the overall effort, Salvation Army officers, employees and volunteers have contributed more than 900,000 hours of service.
The Salvation Army was one of the first relief agencies on the scene of the 9/11 attacks in New York. They also provided prayer support for families of missing people.
The Salvation Army, along with the American National Red Cross, Southern Baptist Convention, and other disaster relief organizations, are national members of the National Voluntary Organizations Active in Disaster (NVOAD).[34]
Also among the disaster relief capabilities is the Red Shield Defence Services, often called the SallyMan for short. The effort that they put in is similar to that of a chaplain, and reaches many more, offering cold drinks, hot drinks, and some biscuits for the soldiers of the military to have, though, if a SallyMan is on deployment, the locals are offered a share in the produce.
In Australia the Salvation Army have Emergency Services Support Units throughout the country, providing food and other welfare to members of the Emergency Services such as bushfires, floods, land search, and other both large and small scale emergency operations undertaken by Police, Fire, Ambulance and State Emergency Service members, and the general public affected by these events.

Thrift Stores and charity

Salvation Army Thrift Store, Santa Monica, CA
The Salvation Army is well known for its network of thrift stores or Charity Shops, colloquially referred to as "the Sally Ann" in Canada, "Sally's"[35] or "Salvo" in the US and "op shops" in Australia, which raise money for its charitable and religious activities by selling donated used items such as clothing, housewares and toys. The Salvation Army has a history of free rehabilitation from alcohol and drug abuse. Thrift stores provide the revenue to run the Adult Rehabilitation Centres known as ARCs. The ARCs, found in many global locations, are work and Bible-based and are usually long-term residential facilities. Clothing collected by Salvation Army stores that are not sold on location are often sold wholesale on the global second hand clothing market.
The Salvation Army operates a fleet of trucks that will pick up donations in kind from people's homes to benefit the Thrift Stores. Donations of clothing, furniture and other household items can be scheduled by visiting SATruck.org. Large scale charity events fuel the network of "Sally's" and are common throughout the year but are most prevalent during the Christmas season.

Red Kettles

Red kettle at supermarket entrance, Ypsilanti, Michigan
In many countries, The Salvation Army is most recognized during the Christmas season with its volunteers and employees who stand outside of businesses and play/sing Christmas carols, or ring bells to inspire passersby to place donations of cash and cheques inside red kettles. A tradition has developed in the United States in which, in some places, gold coins or rings are anonymously inserted into the kettles. This was first recorded in 1982, in Crystal Lake, Illinois, a suburb of Chicago.[citation needed]

Red Shield Appeal

The Red Shield Appeal is an annual fundraising campaign in some territories, such as the UK and Australia. Each year, officers, soldiers, employees and volunteers take to the streets worldwide to participate in door to door or street collections. The money raised is specifically channelled towards The Salvation Army's social work in each respective territory. WIthin the Territory defined by the United Kingdom and Ireland (UKIT) this collection is known as the Annual Appeal, and it often carries another name that the generally public would more readily know - in 2012 becoming The Big Collection.

Family Tracing Service

The Family Tracing Service (sometimes known as the Missing Persons Service) was established in 1885, and the service is now available in most of the countries where The Salvation Army operates. The Tracing Service's objective is to restore (or to sustain) family relationships where contact has been lost, whether recently or in the distant past. Thousands of people are traced every year on behalf of their relatives.

Youth groups

Salvation Army in Lausanne
The Salvation Army includes multiple youth groups, which primarily consist of its Sunday schools and the Scout and Guide packs that are sometimes set up. The Scout and Guide packs are not Salvation Army but are sometimes set up by members of the Salvation Army and are open to anyone. Also some schools volunteer to get a group of kids to help. Some territories have Salvation Army Guards and Legions Association (SAGALA). In the United States these internal youth groups that are specifically for females are known as Girl Guards (older females) and Sunbeams (younger females). Adventure Corps serves boys who are enrolled in school for first through eighth grade.

Alove UK

In the new millennium, The Salvation Army in the United Kingdom created a sub-brand of itself for the youth, called Alove, the Salvation Army for a new generation. Its purpose is to free the youth of the church and their communities to express themselves and their faith in their own ways. Its mission statement is "Calling a generation to dynamic faith, radical lifestyle, adventurous mission and a fight for justice.", and it emphasizes worship, discipleship, missions, and social action. Alove is a member of The National Council for Voluntary Youth Services (NCVYS).[36]

Publications

The War Cry Magazine [37]
Faith and Friends Magazine[38]
Salvationist Magazine[39]

Controversy

United States

LGBT

A fake $3 bill distributed by LGBT activists as a "Queer Dollar" for use in protesting policies of the Salvation Army
Some in the United States have alleged that The Salvation Army discriminates against lesbian, gay, bisexual, and transgender (LGBT) individuals in their hiring practices.[40][41]
The Salvation Army states they do not "discriminate against hiring gays and lesbians for the majority of its roughly 55,000 jobs" they employ.".[42] Because The Salvation Army is a church, Title VII of the U.S. Civil Rights Act of 1964 allows them to inquire into religious beliefs in its hiring practices.
In 2001 the Salvation Army sought a change in distribution regulations for the $24 billion in new federal grants and tax deductions for charitable institutions requested by President George W. Bush.[43] The alteration would have denied funds to state and municipal governments if they imposed restrictions on religious organizations. The Bush administration said they would not issue a "regulation sought by the church to protect the right of taxpayer-funded religious organizations to discriminate against homosexuals."[43]
The Salvation Army Western Territory approved a plan in October 2001 to start offering domestic-partnership benefits to gay employees.[44] Members of various evangelical Christian interest groups protested the decision. Focus on the Family founder James Dobson excoriated the Salvation Army for abandoning its "moral integrity" and urged his radio listeners to bombard the organization's offices with phone calls and letters.[44] The American Family Association also accused the Salvation Army of a "monstrous ... appeasement of sin" that resulted in a "betrayal of the church."[44] In November 2001 The Salvation Army nation wide rescinded the Western Territory's decision with an announcement that it would only provide benefits coverage for different-sex spouses and dependent children of its employees.[44]
In 2004, The Salvation Army said they would close operations in New York City unless it was exempted from a municipal ordinance requiring them to offer benefits to gay employees’ partners. The City Council refused to make the exemption. Mayor Michael R. Bloomberg's administration chose not to enforce the ordinance. The administration right to decline to enforce was upheld by the New York State Court of Appeals in 2006.[45]

Canada

During the 2010 Christmas season, The Salvation Army in Calgary, Alberta, refused to accept toys based on the Harry Potter and Twilight franchises because of a perceived conflict with the organization's religious principles. One volunteer claimed that the toys were destroyed instead of being given to other agencies. The volunteer also criticized The Salvation Army for accepting violence-themed toys such as plastic rifles while not accepting Harry Potter or Twilight toys. A Salvation Army captain said that the toys were given to other organizations, not disposed of.[46] This policy is not universal. The Wetaskiwin chapter of The Salvation Army has accepted Harry Potter toys. One captain called the series "a classic story of good winning over evil".[47]
Also during the 2010 Christmas season, The Salvation Army in Vancouver, BC, came under fire for a program that provides goodie bags to federal inmates for Christmas by playing Santa to incarcerated criminals.[48] This was however simply an extended outreach as part of The Salvation Army's prisoner visitation program established over a century ago.

United Kingdom

In February 2000, the Salvation Army publicly (in their publication known as "War Cry" and in a letter to a Scottish Parliament committee) opposed the repeal of Section 28 of the Local Government Act (1988)[49] However, The Salvation Army in the UK and Ireland website refers to the organisation offering 'unconditional assistance and support regardless of race, religion, gender or sexual choices, respecting the identity and choices of all those referred to them....As well as having a right to be dealt with professionally, people can expect from us encouragement and a respect for their individual beliefs, ambitions and preferences.'[50]

Australia

On June 18, 2012 the Salvation Army was featured in an ABC news report that stated "Salvos back away from anti-gay comments" [51] in which the army stated "The Salvation Army in Australia is distancing itself from a statement by its international parent organisation that homosexuality is "an unacceptable urge"." They "denied the Salvation Army is homophobic and has appealed to the gay community not make judgements on the declaration."
On the 21st of June 2012, in an interview with Melbourne radio station Joy 94.9 FM, Major Andrew Craibe, the Salvation Army’s Territorial Media Relations Director for the Southern Territory in Victoria, stated that non-celibate gay people deserved to die. He explained that this was part of the Salvation Army's belief system, as discussed in "Salvation Story: Salvationist Handbook of Doctrine." He also claimed in the interview that being gay was a choice, like the consumption of alcohol.[52]
On June 23, 2012, The Salvation Army Australia Eastern Territory offered a formal apology to LGBT people for his comments, stating "The Salvation Army encompasses a diverse community with a wide range of opinions on human sexuality and other subjects. The leadership of The Salvation Army in the Australia Eastern Territory continues to reflect on Christian and Biblical tradition, and especially on the themes of justice and mercy, to further deepen the understandings of our own members and build a more healthy relationship with the GLBT community. We pledge to continue to offer services to all Australians and to treat each person with dignity, respect and non-discrimination."[24]
From the 1940 to the 1970s the Salvation Army in Australia sheltered approximately 30,000 children. In 2006 the Australian Salvation Army acknowledged that sexual abuse may have occurred during this time and issued an apology. In it, the Army explicitly rejected a claim, made by a party unnamed in the apology, that there were as many as 500 potential claimants.[53]

New Zealand

Before the passing of the Homosexual Law Reform Act in 1986, the Salvation Army was active throughout the country gathering signatures for a petition seeking to prevent the bill's passing. In 2006 the Army released a statement regretting the ill feelings that persisted following this activity. It stated in part "We do understand though that The Salvation Army’s official opposition to the Reform Bill was deeply hurtful to many, and are distressed that ill-feeling still troubles our relationship with segments of the gay community. We regret any hurt that may remain from that turbulent time and our present hope is to rebuild bridges of understanding and dialogue between our movement and the gay community."[54]

Russia

A Moscow court ruled that the Salvation Army was a paramilitary organization subject to expulsion. This ruling was later changed when clarification was accepted by the Russian government.[citation needed] In October 2006, the European Court of Human Rights ruled the original decision illegal.[55]

See also

Notes

  1. ^ a b c "Statistics". 2011. Retrieved 3 July 2011.
  2. ^ "Salvation Army Now Working in 122 Countries", December 2010
  3. ^ "Report on the records of the Salvation Army". Nationalarchives.gov.uk. Retrieved 11 April 2012.
  4. ^ "Salvation Army". BBC. 30 July 2011. Retrieved 24 April 2011.
  5. ^ "William Bramwell Booth 1829–1912 His Life and Ministry – A Very Short Biography". Gospeltruth.net. Retrieved 11 April 2012.
  6. ^ "Salvation Army". Spartacus Educational. Retrieved 11 June 2008.
  7. ^ History of The Salvation Army – Social Services of Greater New York, retrieved 30 January 2007. Archived 7 January 2007 at the Wayback Machine
  8. ^ a b Cruz, Sarah J.. "An Enduring Mission". Victorian Homes (Action Pursuit Group) 27 (6): pp. 68–72. December 2008. ISSN 0744-415X
  9. ^ Thomas F. Best, Baptism Today: Understanding, Practice, Ecumenical Implications
  10. ^ "Articles Of War For Salvation Army Soldiers". .salvationarmy.org. Retrieved 11 April 2012.
  11. ^ "The Skeleton Army". .salvationarmy.org. Retrieved 11 April 2012.
  12. ^ "The Charities Americans Like Most And Least". The Chronicle of Philanthropy. 13 December 1996.
  13. ^ Charity Rating Guide and Watchdog Report, Volume Number 59, December 2011
  14. ^ "The Philanthropy 400". The Chronicle of Philanthropy: p. 10. 30 October 2008.
  15. ^ Slow going for Kroc Centers; fast-food heiress' restrictions hamper approvals. – Goliath Business News
  16. ^ 40,000 SALVATION ARMY DELEGATES TO MEET IN LONDON – NYTimes.com
  17. ^ Important Events in Salvation Army History
  18. ^ "Salvation Army News: International News". Salvationist.org. Retrieved 11 April 2012.
  19. ^ a b Soldier's Covenant, retrieved 8 December 2006.
  20. ^ Yang, Carter M.. "Page 3: White House Rejects Salvation Army Proposal – ABC News". USA: ABC. Retrieved 11 April 2012.
  21. ^ "Homosexual practice however, is, in the light of Scripture, clearly unacceptable. Such activity is chosen behaviour and is thus a matter of the will. It is therefore able to be directed or restrained in the same way heterosexual urges are controlled. Homosexual practice would render any person ineligible for full membership (soldiership) in the Army." Salvos questioned over stance on homosexuality – GNN. Published 18 June 2012. Retrieved 26 October 2012.
  22. ^ "The Salvation Army: Position Statements". Salvationarmyusa.org. Retrieved 11 April 2012.
  23. ^ "The Salvation Army: Position Statements". Salvationarmyusa.org. Retrieved 11 April 2012.
  24. ^ a b http://www.samesame.com.au/news/local/8583/Salvos-apologise-for-put-gays-to-death-quote.htm
  25. ^ http://www.abc.net.au/local/stories/2012/06/18/3527409.htm
  26. ^ "International Heritage Centre: Red Shield". .salvationarmy.org.uk. Retrieved 11 April 2012.
  27. ^ "SP&S Online Store". Sps-shop.com. Retrieved 11 April 2012.
  28. ^ "Superbrands Australia". Superbrands.com.au. Retrieved 11 April 2012.
  29. ^ "Brand Details". Superbrands.com.au. Retrieved 11 April 2012.
  30. ^ "Tartan Details – The Scottish Register of Tartans". Tartanregister.gov.uk. Retrieved 11 April 2012.
  31. ^ "International Heritage Centre: The salute". .salvationarmy.org.uk. Retrieved 11 April 2012.
  32. ^ "Salvation Army Collectables – Salvation Army Firsts". Sacollectables.com. Retrieved 11 April 2012.
  33. ^ "SATERN". SATERN. Retrieved 11 April 2012.
  34. ^ "National Voluntary Organizations Active in Disaster". Nvoad.org. 18 July 2011. Retrieved 11 April 2012.
  35. ^ "VIDEO: Royal Oak Salvation Army thrift store reopens as upscale boutique". dailytribune.com. 9 May 2011. Retrieved 11 April 2012.
  36. ^ "Full list of NCVYS members". Ncvys.org.uk. Retrieved 11 April 2012.
  37. ^ http://www.salvationarmyusa.org/usn/www_usn_np.nsf/admin/usn/www_usn_np.nsf/vw-dynamic-index/16572722555488108525753D004D6A39?openDocument
  38. ^ http://salvationist.ca/category/faith-and-friends/
  39. ^ http://www.salvationarmy.org.uk/uki/Salvationist
  40. ^ "Rove Under Fire, Bush Aide's Involvement With Salvation Army Request Eyed". Cbsnews.com. 11 February 2009. Retrieved 11 April 2012.
  41. ^ No salvation from betrayal – Salvation Army hopes to reap millions by supporting George Bush policy on gays' rights]
  42. ^ "Charity Is Told It Must Abide By Anti-discrimination Laws –". New York Times. 11 July 2001. Retrieved 11 April 2012.
  43. ^ a b http://abcnews.go.com/Politics/story?id=121498&page=1
  44. ^ a b c d http://findarticles.com/p/articles/mi_qa3944/is_200112/ai_n9013637/[dead link]
  45. ^ "Salvation Army Hears Dissent Over Gay Views," Mark Oppenheimer, The New York TImes, 24 December 2011
  46. ^ Bill Kaufmann, QMI Agency (8 December 2010). "Sally Ann bans Harry Potter and Twilight toys". Toronto Sun. Retrieved 11 April 2012.
  47. ^ "Salvation Army welcomes Harry Potter toys – Wetaskiwin Times Advertiser – Alberta, CA". Wetaskiwintimes.com. Retrieved 11 April 2012.
  48. ^ Sally Ann inmate present program slammed – CTV British Columbia
  49. ^ Salvation Army Letter to Scottish Parliament
  50. ^ "United Kingdom and Ireland Territory – Here to Help People". Salvationarmy.org.uk. Retrieved 11 April 2012.
  51. ^ http://www.abc.net.au/news/2012-06-18/salvation-army-distances-itself-from-anti-gay-comments/4076812
  52. ^ http://www.pinknews.co.uk/2012/06/23/audio-australian-salvation-army-chief-gay-people-should-be-put-to-death/
  53. ^ "The Salvation Army’s response to child abuse allegations". The Salvation Army. 1 August 2006. Retrieved 15 March 2009.[dead link]
  54. ^ http://salvationarmy.org.nz/uploads/TSA_and_Homosexual_Law_Reform_Bill.pdf
  55. ^ "Russia's refusal to register Salvation Army is illegal, court rules". International Herald-Tribune. 5 October 2006. Retrieved 20 November 2009.

References

External links

View page ratings
Rate this page
Trustworthy
Objective
Complete
Well-written