लिम्वु वार महिना
आईतवार = तेनेबा
सोमबार = फोरोबा
मंगलवार = मिकहाङबा
बुधवार = खेक्सुबा
बिहीवार = कुरुप्पा
शुक्रबार = फसुप्पा
शनिबार = सेन्छेङ्बा
बैसाख - थेरेङ्नाम
जेष्ठ - काप्मेप्पा
असार - थक्मेप्पा
साउन - सिसेक्पा
भदौ - थेसेक्पा
असोज - सिसेक्रो
कात्तिक - थेसेक्रो
मङ्सिर - सेन्छेङला
पुष - सिसेक्ला
माघ - कक्फेक्वा
फागुन - साप्फेक्वा
चैत - चेरेङनाम
हामी लिम्बुहरुको महान चाडपर्ब (तङ्नाम्) महिना अनुसारको (उभौली र उधौलि)
साउने सङ्रान्ती (सिसेक्पा तङ्नाम)
माघे सङ्रान्ती (कक्फेक्वा तङ्नाम्)
अरु चाडपर्बहरु:
चैते दशै (चेरेङ्नाम तङ्नाम्)
तिहार (बलिहाङ तङ्नाम्)
दिशाका (दिशा-पिसाङ) नामहरु:
पूर्व - नाम्गेत
पश्चिम - नाम्था
उतर - थाङ्गेत
दखिन - लाङ्गेत
पिसाङ = पटी पनि बुझिन्छ।।।। जस्तै "तिमी पटी - खेने पिसाङ)
सेवारो - नमस्कार
अाङगा - म
खेने - तिमी
हेने - तपाइ
खेन्छि - उनिअानी - हामी
अादाङबा - महोदय (पुरूष)
अादाङमा - महोदय (महिला)
तुतुगेन - माननीय श्रीमान
सिसागेन - माननीय सुश्रि श्रीमति
चुम्मे ( लुङवा ) - साथि
भान्सा कोठामा वोलीने शब्दरू
हिम - घर
हिमदाङ - भान्सा कोठा
हिमदाङबा - घर मालिक
हिमदाङमा - घर मालिक्नी
मि - अागो
चुवा - पानी
सिङ - दउरा
खाप्पु - खरानी
अगेना - चुलो
लुङखुङ - अचार पिस्ने
मिखु - धुवा
निगे - तेल
युम - नुन
मच्चि - खुर्सानी
माखो - लसुन
फेजा - खुकुरी
वाफे - हसिया
च्याथ्या - थाल
खोरे लुम्बा - वटुका
खप्या - भाडा
ताम्सीरी - कुच्यो
लखुम - अागन
खानाको परिकार सम्वन्धी
तक - भात
सुम्वाक - तिहुन
या - धान
यासा - चामल
माकी - मकै
सि - गहु /जहु
फेना - फापर कोदो
नुधि - सब्जी
मुदङखे - अालु
हिमखे - घर तरूल
ताङभुङखे - बन तरूल
सिमि - बोडि
याक्को - फर्सि
लभेन्दा - गोलभेडा
लावक - मुला
सरिमसे - सुन्तला
अाम्बे - अाप
पइत - काक्रो
सगि - सिस्नु
करि - दाल
च्याम्बी - मास
प - च्याउ
याङवेन - पहाडमा पाइने झेउ
जनावर, पंक्षी तथा जीव सम्वन्धी
मना - मानिस
सबा - वादर
सावा रागा - भैसि
पिथ - गोरू गाइ
फाक - सुगुर
मेदा - वाख्रा
कोचो /ख्याबा - कुकुर
म्यङ - विरालो
सुबा - मुसा
सिगेबा - वाघ
पु - चरा
वा - कखुरा
असेक - सर्प
तना - गडोंला
साइनो सम्वन्ध सम्वन्धी
थेबा - बाजे
युमा - बोजु
पापा /अाम्बा- बुबा
मामा /अाम्मा - अामा
अासा - छोरा छोरी
मेन्छा - नाति /नातिनी
तुम्बा - वडाबा
तुम्मा - वडिअामा
फवा - काका
अान्छिमे - काकी
नाक्पा/ नाक्मा - भतिज /भतिजी
अाङगुवा - मामा
अाङगुमा - माइजु
लाम्सा भान्जा - भान्जी
अाम्फु - दाजु
अान्सा -भाइ /वहिनी
अान्ने - दिदी
अान्ये - फुपु
सोमिते - भाउजु
पाङली - वुहारी जुवाइ
कुङबा - साला सोल्टी
फु तरे - भेनाजु
मेत - स्वास्नी
यम्वा - लोग्ने
कापोपा - वुढो
काप्मुवा - वुढि
हिन्जा विच्छा - केटा केटि
अवेङवा - नानी
तरेवा - पहुना केटा
तरेमा - पहुना केटि
थाङवेन - तन्धेरी
मेन्छया - तरूनी
यम्विच्छा - केटा
मेन्छिमा - केटि
शैक्षीक सामाग्री
साप्ला - किताप
कुखेसाप - कपि
नाक्चा - कलम
निशाम हिम - स्कुल
याक्फा - कक्षा कोठा
सिक्साम्वे - गुरू
सिक्साम्मे - गुरुमा
केहि महत्वपुर्ण शब्दहरू
हाङ - राजा
माङ - देवता
हाङयुक्ना - दरवार
माङयुक्ना - मन्दिर
तुम तुम्याङ - प्रधान मन्त्रि
तुम्याङ - मन्त्रि
थोसुथिम्बा - अध्यक्ष
फा थोसुथिम्बा - उपाध्यक्ष
सुहाङमिबा - सिचव
फा सुहाङमिबा - सह सचिव
याङदाङबा - कोषाध्यक्ष
पासिङ पादङ - सदस्य
लाजे - देश
तेङ गप - विकास क्षेत्र
थुमगप - अन्चल
थुम - जिल्ला
पाङयक - शहर
पाङभे - गाउ
थुम पोरक - जिल्ला समिति
पाङभे पोरक - गाउ समिति
साम्यो - धर्म
साक्थिम - संस्कृति
इक्सा - धर्ति
खाम्बेक - माटो
ताङसाङ - अकाश
नाम - घाम
लाबे - जुन
लुङ - ढुङगा
हुइत - वर्षा झरि
लुब्ली - भुइचालो
तिम्बक - वन्दुक
यङघङ - खोला
वराक - पोखरी
वाहाङ - समुन्द्र
ताङभुङ - बन
फक्तालुङ - हिमाल सगरमाथा
इक्ला - स्वर
साम्लो - गीत
साम्मिला - कविता
ताङखा - मुक्तक
इङखङ - समाचार
पिज्या - चुरोट
==========
जानि राखे राम्रो है....
लिम्बु भाषामा राशिको नामहरू
१-अनाम्-मेष
२-वक्ला-वृष
३-कनाम्-मिथुन४-हक्ला-कर्कट
५-मनाम्-सिंह
६-पक्ला-कन्या
७-रनाम्-तुला
८-नक्ला-बृश्चिक
९-थनाम्-धन
१०-खक्ला-मकर
११-सनाम्-कुम्भ
१२-चक्ला-मिन
श्रोतःमिक्हन किराँत बर्णमाला
Monday, September 17, 2012
लिम्बु भाषा मा जान्नु पर्ने कुराहरु
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment